Book Title: Shatavdhani Dhirajlal Shah Jivan Darshan
Author(s): Shantikumar J Bhatt, Ramanlal C Shah and others
Publisher: Dhirajlal Shah Sanman Samiti
View full book text
________________
શશવકાલનાં સંસ્મરણે
છે અને તેના આધારે તે કોટ-કિલ્લે ઓળંગીને અંદર રહેલાં મકાન કે મહેલમાં ઘૂસી ચોરી કરવામાં સફળ થાય છે, એટલે તેની શક્તિ માટે માન ઉપજે એ સ્વાભાવિક છે. આ વાતમાં કેટલું તય હશે ? તે હું કહી શકતું નથી, પણ આપણા લેકેએ પશુ-પક્ષીની જોડે સારો સહવાસ કેળવી તેમની વિધવિધ શક્તિની પિછાણ કરેલી, એટલે આવું કંઈ પણ હોય તે નવાઈ નહિ.
અમારા ઘરમાં કઈક વાર સાપ પણ નીકળતે. તેને અમે બાપજી કે ઘોઘા બાપજી કહેતા. તે આવ્યાની ખબર પડતી, એટલે ઘીનો દીવો કરી તેમને પગે લાગતા ને “બાપજી! આ તમારી આડીવાડી છે, અર્થાત્ તમને અહીં હરવા-ફરવાને હક છે, પણ છોકરાં તમારાથી બીએ છે, માટે હવે મહેર કરે અર્થાત ચાલ્યા જાઓ ?' એવી વિનંતિ પછી બાપજી અદશ્ય થતાં તે અમારા પર મહેર કરીને કે બીજા કોઈ કારણે તેની ખબર નથી, પણ તેમણે અમને કઈ દિવસ નુકસાન પહોંચાડેલું નહિ, એ નક્કી છે.*
ફળિયામાં કોઈ વખત કાનખજૂરા પણ નીકળતા. તેમાં મોટો કાનખજૂરો લગભગ પાંચ ઇંચ લાંબે જોવામાં આવતું. એક વાર હું રીસાઈને ફળિયામાં રહેલા ખાટલાની પાછળ ભરાયેલે, ત્યારે આ માટે કાનખજૂરો જમણા પગના સાથળ પર કરડેલો ! અને હું રાડારાડ કરતે બહાર આવેલો. પછી શું ઉપચાર કર્યા તે ખબર નથી, પણ તેનું લીલું ચકામું લગભગ બેથી ત્રણ ઇંચ જેટલું મોટું થયેલું ! : કાનખજૂરા હોય ને વીંછી ન હોય એવું કેમ બને ? મારા પિતાશ્રી વીંછીના બેત્રણ બચ્ચાઓને હાથ પર ચડાવી શકતા. તેઓ કહેતા કે તેમણે એક મંત્ર સિદ્ધ કરેલો છે. એ વખતે મારી ઉમર નાની, એટલે તે સંબંધી કંઈ વિશેષ પૂછપરછ કરી શકે નહિ. આગળ જતાં અમદાવાદમાં બે વાર વીંછી કરડેલે છે, પણ મારા ઘરમાં તે વખત આવેલે નહિ. અથાણ માટે કેરાં પલાળ્યાં હોય ને તેનું પાણી ફળિયામાં ફેકયું હોય, તે જગાએ જે તરત છાણા થપાય તે વીંછીને જમેલે જામી પડે. આગળ જતાં દેડકાં, માછલાં, વિછી વગેરેને રાસાયણિક પ્રયોગથી બનાવવાની વિધિ જોયેલી. તેમાં વીડી માટે કેરાનું પાણી તથા છાણા બંનેને ઉલ્લેખ હતો, એટલે જે કંઈ બનતું તે કુદરતી નિયમોને લીધે બનતું એ ચોકકસ ! ઝાડપાન
મારાં ગામમાં લીંબડાના ઝાડ સહુથી વધારે હતાં. તેની છાયા શીતળ અને આરોગ્યદાયક એટલે જ એને વધારે પસંદગી મળી હશે. ચૈત્ર મહિનામાં જ્યારે લીમડે કેર આવતો, ત્યારે એને દેખાવ બહુ મનહર લાગતે. પછી લીંબોળીઓ પાકતી ત્યારે પણ એ સુંદર જ દેખાતે. મેં એની લીંબોળી ઓ વીણી વીણીને ખાધેલી છે.
૪તેમને જે સર્પદંશ થયેલ તે ગામમાં આવેલા કઠાના પત્થરો પાસે થયેલે, ઘરમાં નહિ. સં.
