Book Title: Shatavdhani Dhirajlal Shah Jivan Darshan
Author(s): Shantikumar J Bhatt, Ramanlal C Shah and others
Publisher: Dhirajlal Shah Sanman Samiti
View full book text
________________
૧૬૦
જીવન-દર્શન ચારિત્ર્યનું ઘડતર થાય અને વાંચતા મઝા પડે તેવું કથાસાહિત્ય ગુજરાતીમાં બાળકે માટે બહું એ શું હતું. ધીરજલાલભાઈએ એ ઉણપ દૂર કરવા કમર કસી અને જૈન કથાઓની સરસ નાની પુસ્તિકાઓ પ્રસિદ્ધ કરી. તે સમયે ભાવ પણ પાંચ પૈસા જેટલો જ રાખે.
જૈન સાહિત્ય અતિસમૃદ્ધ છે અને વિશાળ સમુદ્ર જેવું છે. તેમાંથી મોતી જેવી સુંદર બેધદાયક રસથી ભરપૂર વાર્તાઓ શોધી શોધી ઘૂંટી ઘૂંટીને તેમણે તૈયાર કરી. આ પ્રવૃત્તિમાંથી તેમને કદાચ પિતાની સાહિત્યિક અભિરુચિની પણ જાણ મળી હશે. પછી તે સાહિત્યને ધેધ બહાર પડવા લાગ્યો. કથાસાહિત્યની લગભગ ત્રણસો જેટલી પુસ્તિકાઓ પ્રસિદ્ધ થઈ. બાળકને અનુરુપ જરા મોટા ટાઈપ અને સાદી શિષ્ટ સુરેખ રસદાર ભાષા. આ માળાની કેટલીએ આવૃત્તિઓ થઈ ગઈ. હવે તે તેની કિંમત પણ વધી છે, પણ તે એટલી જ કપ્રિય ને બાલપ્રિય રહી છે.
ધીરજલાલભાઈ બાળકના–અને પછીથી યુવાન અને પ્રૌઢના પણ સત્વ અને શક્તિને બહાર કાઢી શકતા. બાળકને આત્મવિશ્વાસ તે જાગૃત કરતા અને બાળક મહેનતપૂર્વક ધ્યેય સિદ્ધ કરવા લાગી જતો. ધીરજલાલભાઈ પ્રત્યે તેની વફાદારી અને શ્રદ્ધા વળતી અને સાથે સાથે જે સંસ્થાએ તેમને અને આ વિદ્યાર્થીઓને મદદ કરી મુશ્કેલીમાં વાલીને અને તેના પાલ્ય વિદ્યાથીને હાથ પકડ અને અનુકૂળતા આપી અભ્યાસ કરાવ્યો અને પ્રગતિને પળે તેમને ચડાવ્યા, તે સંસ્થા પ્રત્યે વફાદારી, સાત્વિક આભાર અને પ્રેમની ઉત્કટ ભાવના જાગૃત કરી. માતૃસંસ્થાને માટે કાંઈક કરવું જોઈએ તે ભાવના જૂના છાત્રામાં ઉગી અને પાંગરી.
વિદ્યાવિહારના દાતા શેઠ ચીમનલાલ નગીનદાસની જન્મશતાબ્દી પ્રસંગે આ ભૂતપૂર્વ છાએ શ્રી ધીરજલાલ અને બીજા ભાઈઓની રાહબરી નીચે એક લાખ અગીયાર હજાર એકસેને અગિયાર રૂપિયા એકઠા કરવાનું ઠરાવ્યું. આ રકમ તેઓએ મુંબઈ અને અમદાવાદના છાત્રભાઈ પાસેથી એકઠી કરીને સંસ્થાના વ્યવસ્થાપકેને સુપરત કરી અને આજે સ્મારકનિધિની કારોબારી સમિતિ દ્વારા જૂના છાત્રો અને વિદ્યાવિહારના સંચાલકે એને વહીવટ કરે છે અને તેમની ભાવના અનુસાર ઉચ્ચ અભ્યાસ અર્થે છાત્રાલયમાં રહી અભ્યાસ કરેલ હોય તેવા ભાઈઓને લેન અને બેનેને શિષ્યવૃત્તિ રૂપે વિદ્યાદાન આપીને છાત્ર પોતાનો આભાર અને બાણશોધન કરે છે. આની પાછળ ધીરજલાલભાઈની પ્રેરણા અને ધગશ નોંધપાત્ર છે. આ રકમ કદાચ માટી ન લાગે પણ અમને તે તે ઘણી મૂલ્યવાન છે. તેની પાછળ જે ઉચ્ચ ભાવના અને સામાજિક વૃત્તિ રહેલી છે તે જ અતિ ઉત્તમ અને કલ્યાણદાયી છે. જૂના છાત્રોમાંના કેટલાક આજે શ્રીમન્ત છે અને ઉચ્ચ અધિકારપદે પણ છે. તેઓ સમાજમાં પૂછાય છે અને સારે મે ધરાવે છે. એ સૌ સંસ્થા સાથે પ્રેમભાવની સગાઈ રાખી રહ્યા છે અને પિતાના
