Book Title: Shatavdhani Dhirajlal Shah Jivan Darshan
Author(s): Shantikumar J Bhatt, Ramanlal C Shah and others
Publisher: Dhirajlal Shah Sanman Samiti
View full book text
________________
૨૦૭
અર્થ સમજાવતી વખતે આ પદ્ધતિ હોય તે અર્થ ભૂલાય જ નહિ. ઉપરાંત ધાર્મિક વર્ગોમાં વિદ્યાર્થીઓને આકર્ષણ પણ રહે.
છઠ્ઠા તથા સાતમા (આજના દસમા તથા અગીયારમા) ધોરણમાં વિદ્યાર્થીઓને તત્વાર્થસૂત્ર શીખવવાનું શ્રી ધીરજલાલભાઈએ શરૂ કર્યું. એમની સમજાવવાની શૈલી, સત્રોની ગોઠવણ અંગેની દલીલયુક્ત સમજૂતી, જે જે મહાન આચાર્યોએ આ ઉપર ટીકાઓ વગેરે લખી છે, તેમના અર્થઘટન, આ બધું હજુ ભૂલી શકાતું નથી. મોટા મોટા પંડિતે જ્યાં ગૂંચવાય છે, તે એમના માટે સરળ હતું અને આ જ કારણથી તે પૂ. માણેકબા અને મુ. ગજબેન પણ આ વર્ગોમાં ઘણીવાર હાજરી આપતા અને કઈ વખત ન આવી શકાય તે અફસોસ વ્યક્ત કરતા. આ વખતે શ્રી ધીરજલાલભાઈની ઉંમર ૨૬-૨૭ વર્ષની હશે.
બાલગ્રંથાવલી અંગે લખવાનું શરૂ કર્યું ત્યારે અમને તેમની ચીવટ અને જવાબદારીનું જે ભાન લેખકમાં હોવું જોઈએ તેનાં દર્શન થયાં, દરેક પુસ્તક લખતી વખતે તે અંગેના બધા જ reference જોઈ લેવાના, કથાકાળ અંગે ચોકસાઈ કરી લેવાની, ઉપરાંત લખ્યા પછી જરૂરી જણાય ત્યાં પૂ. સાધુ મહારાજેને વંચાવી જોયા પછી જ તેની પ્રસિદ્ધિ કરવાની. આ બધી વ્યવહારકુશળતા આપણે ન કલ્પી શકીએ એટલી એમનામાં છે. જ્યાં બીજાઓના લખાણેના આધાર લેવાતા ત્યાં તેને નિર્દેશ કરવાનું ભૂલતા નહિ. જગદ્ગુરુ શ્રી હીરસૂરિજી સંબંધી જ્યારે લખવાનું હતું, ત્યારે મને યાદ છે કે મારી નૈધનો તેમણે ઉપયોગ કરે અને આવી સામાન્ય વાતને પણું નિર્દેશ કરવાનું તેઓ ચૂક્યા નહતા.
સાહિત્યની સાથે ચિત્રકળા પણ એમને પ્રિય વિષય. ચિત્રકામમાં પણ જે જે વિદ્યાર્થીઓ સારા હતા તેમને આગળ વધારવામાં તેઓ ખૂબ જ રસ લેતા અને તેમને ખૂબ જ મદદ કરતા. એમના ખાસ વર્ગો ચલાવતા અને ચિત્રોમાં વોટર કલર તથા ઓઈલ કલરના અસરકારક ઉપગ સુધી એમને લઈ જતા. આવી રીતે સારી સંખ્યામાં વિદ્યાથીઓ તેમના હાથે તૈયાર થયા. મને પણ આ લાભ મળે. '
એક વખતે છાત્રોમાં રેખાચિત્રની હરિફાઈ યોજી. મારે એ વિષય તે વખતના વિદ્યાર્થીઓમાં સારો ગણાતે. એમને એમ લાગ્યું કે હું આ હરિફાઈમાં ભાગ લઉં તે બીજાઓને ખાસ ઉત્સાહ રહેશે નહિ. મને બેલા, ભાગ નહિ લેવા સમજાવ્યું અને એ રીતે લગભગ ૧૫ થી ૧૬ વિદ્યાર્થીઓને હરિફાઈમાં ભાગ લેવા પ્રોત્સાહિત કર્યા. ભાઈ પોપટલાલ ત્રિભોવનદાસ શાહ પ્રથમ આવ્યા અને શ્રી ધીરજલાલભાઈના સંપાદન અને પ્રકાશનવાળી જૈન બાલગ્રંથાવલીની પહેલી શ્રેણીનાં ૨૦ પુસ્તકો ઈનામમાં મળ્યાં કઈ પણ વિષયમાં વધારેમાં વધારે વ્યકિતઓને પ્રેત્સાહિત કરવાની આ એમની ખૂબ જ અનુકરણીય રીત છે.
