Book Title: Shatavdhani Dhirajlal Shah Jivan Darshan
Author(s): Shantikumar J Bhatt, Ramanlal C Shah and others
Publisher: Dhirajlal Shah Sanman Samiti
View full book text
________________
હર
જીવન-દાન
જાંબુડી કે ગુલાખી ડાય છે. તે બેઠાં ડાય ત્યાં થૂ થૂ કર્યાં જ કરે. પણ દિવસે મેાભારા પર બેસીને આ રીતે ખેલે તા ભારે અપશુકન કહેવાય, એટલે એવા વખતે તેને કાંકરા ક્’કીને કે બીજી રીતે ઉડાડી મૂકતા. એની ખીજી ખાસિયતા જાણવામાં આવેલી નહિ.
ચલાં ઘણી જાતનાં જોવામાં આવતાં. તે ચચક કર્યાં જ કરે, એટલે તેમનુ' નામ ચકલાં પડયું હશે. લેાકેા કહેતાં કે ચકલીએ ઘરમાં આવે, એટલે ધન વધે, પણ ઘણી ચકલીએ આવવાં છતાં અમારા ઘરમાં ધન વધ્યું ન હતુ., તે હુ· ખરાખર જાણું છું.
કાબરા રંગે કાળી, પીળી અને ખેલવામાં ઘણી શૂરી, તેથી કોઈક વાર કટાળા પશુ આપે. આ કારણે જ બહુ એન્રી ને માથુ` પકાવનારી છેકરીઓને કામર કહેવામાં આવતી. તેની આંખની આસપાસ જે પીળા રંગની પટ્ટી હાય છે, તેણે મારું ખાસ યાન ખે'ચેલુ'. આજે વિજ્ઞાપન-કળામાં કાળા અને પીળા રંગના ખૂબીપૂર્વક ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, પણ અહી' તા કુદરતે જ તે કામ કરી લીધું હતુ’. ક્યા વિજ્ઞાપન માટે ?
"
પાપટ મને બહુ ગમતા. એક તા રગ માને, કાંઠલા સુદર અને ચાંચ વાંકડી. વળી તેને કેળવ્યા હાય તા રામ ામ વગેરે એલે. તેની ચતુરાઈ અને વફાદારી વિષે ઘણી વાત સાંભળેલી, એ પણ તેના પ્રત્યે પ્રેમ ઉપજવાનુ' એક કારણ. કાઈક વાર વાઘરી વગેરે પેાપટનાં બચ્ચાંને વેચવા પણુ લાવતાં. તે જોઈને એકવાર મને પેપટનુ બચ્ચું' ખરીદીને પાળવાનુ` મન થઈ ગયેલુ' અને તે માટે પોપટ વેચનારને ઘરે પણ લઈ આવેલે।. પર`તુ માતુશ્રીએ કહ્યું કે આપણાથી પક્ષીને પળાય નહિ. તે કદી ભૂખ્યાન તરસ્યા રહે કે ખિલાડી વગેરે મારી નાખે તે આપણને પાપ લાગે. ' તે વખતે મે' કહેલું કે આ પેપટને ભૂખ્યા-તરસ્યા જરાયે નહિ રાખીએ. વળી તેને ખિલાડી ન મારી નાખે તેની ચેકી હુ` કરીશ.' ત્યારે માતુશ્રીએ કહ્યું કે એને માટે એક સારું' પાંજરૂ’ ઘડાવવું પડે, રાજ મરચાં, જમરૂખ વગેરે ખવડાવવાં પડે, તેના કેટલા બધા ખ આવે?' ખર્ચની વાત આવી એટલે હુ· ચૂપ થઈ ગયા, પણ તે દિવસે એકલેા બેસીને ખૂબ રડયા હતા.
*
સમળીને આકાશમાંથી અતિ ઝડપપૂર્વક નીચે ઉતરી આવતી જોયેલી. એકાદ વખત પડકું એટલે નાના સપને પકડતાં પણ જોયેલી. રાતે ચીખરી ખેલતી તે ઘણી વખત સાંભળતા, પણ કેવી હાય તે નજરે જોયેલી નહિ. ગામમહાર તેતર, લેલા, કાળા કાશી, નીલક’ઠ વગેરે પણ જોયેલા. તળાવમાં ટીંટોડા, બગલાં, મતકા તથા સારસ પણ જોયેલાં.
ગમે તે કારણે પક્ષીએ મને બહુ ગમતા. તેથી જ તેમણે મારી કવિતાઓ અને લખાણમાં અનેક જગાએ દેખાવ દ્વીધા છે. સને ૧૯૩૧માં મે‘ ‘અજન્તાના યાત્રી' નામનું ખંડકાવ્ય લખ્યું, તેમાં પ્રારભની પંક્તિઓમાં જ તેમને યાદ કર્યાં છે
