Book Title: Shatavdhani Dhirajlal Shah Jivan Darshan
Author(s): Shantikumar J Bhatt, Ramanlal C Shah and others
Publisher: Dhirajlal Shah Sanman Samiti
View full book text
________________
જીવન-દર્શન તેમજ આમજનતાને એ ખૂબ ઉપયોગી થઈ પડી હતી. આમ માહિતીસભર અને કપ્રિય પુસ્તિકાઓએ ગુજરાતી સાહિત્યમાં અનેખું સ્થાન મેળવ્યું.
મુંબઈમાં સ્થિર વસવાટ કર્યા પછી શ્રી ધીરજલાલભાઈએ અલંકાર થિયેટર સામે એક મકાનમાં માનસચિકિત્સાના ઉપચારનું કેન્દ્ર ચાલુ કરેલું. “ચિમન છાત્ર મંડળના કામ માટે કોઈ કોઈ વાર શ્રી જયંતીભાઈ સાથે હું એમના કેન્દ્ર પર જેતે. ત્યારે હું નાને કિશોર હતો. તે વખતે જયંતીભાઈને પૂછેલું કે ધીરજલાલભાઈ શું કામ કરે છે? માનસચિકિત્સા શબ્દ ત્યારે પહેલવહેલે સમજાયે, જ્યારે જયંતીભાઈએ કહ્યું મને સમજાય એ રીતે કે-“તેઓ ગાંડા માણસને સાજા કરવાનું કામ કરે છે. તે વખતે ધીરજલાલભાઈ પ્રત્યે મારે અહંભાવ ખૂબ વધી ગયે. આપણા પછાત દેશમાં બહુ ઓછા લેકે આ પ્રકારની ચિકિત્સા કરાવતા, એટલે એમને એ વ્યવસાય બહુ સારી રીતે ચાલે નહિ, પરંતુ યુરોપ-અમેરિકામાં તેઓ આ વ્યવસાય ચલાવતા હેત તો અઢળક સંપત્તિ મેળવી હત.
કેલેજના અભ્યાસકાળ દરમિયાન કઈ કઈ વખત ધીરજલાલભાઈને મળવાનું થયેલું. એમના શતાવધાનના પ્રયોગો જોયેલા. તે દરમિયાન અજંટા-લેરાના પ્રવાસે જવાનું થયું, ત્યારે કોલેજની લાયબ્રેરીમાં એ સ્થળે વિશે કોઈ પુસ્તક હોય તે વાંચી લેવું એવી ઈચ્છાથી પુસ્તક મેળવવા ગયે. પુસ્તક મળ્યું, “કુદરત, અને કળાધામમાં વીસ દિવસ.” એના લેખક શ્રી ધીરજલાલભાઈ છે એ જાણ ખૂબ આનંદ થયો. એટલી બધી માહિતીથી સભર એ પુસ્તક હતું કે ગુજરાતીમાં અંજટા-ઈલેર વિશેનું આટલું માહિતીસભર ત્યારે ભાગ્યે જ કોઈ લખાયું હશે !
સમય જતાં જૈન ધર્મ અને સાહિત્યમાં રસ પડવા લાગે. પંચ પ્રતિક્રમણ વિશેનાં જુદાં જુદાં પુસ્તકો જોઈ ગયે. પરંતુ તેમાં ધીરજલાલભાઈએ જે પુસ્તક તૈયાર કર્યા છે, એટલાં સમર્થ અને વિદ્વગ્ય પુસ્તકે ગુજરાતીમાં હજુ કોઈ તૈયાર થયાં નથી. - શ્રી ધીરજલાલભાઈ સાથે વધારે ગાઢ સંપર્કમાં આવવાનું થયું જ્યારે વિજાપુરમાં શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજી જ્ઞાનમંદિરનું ઉદ્ઘાટન હતું ત્યારે. તે સમયે કાર્યક્રમ પતી ગયા પછી સાંજે બધા કાર્યકર્તાઓ બેઠા હતા ત્યારે દરેક વિષયમાં ધીરજલાલભાઈ જે માહિતી આપતા તે સમયે તેમની વિદ્વતપ્રતિભાને અને ખો પરિચય થયા. એમણે ધર્મના ક્ષેત્રે પણ જુદા જુદા વિષયનું કેટલું બધું અધ્યયન કર્યું છે, તેને ખ્યાલ આવે. વિજાપુરથી અમે બધા મહુડી ગયા. મહુડીથી પાછા ફરતાં જે એક ઘટના બની તેને મારા ચિત્ત ઉપર ઘણો પ્રભાવ પડે, મહુડી ધર્મશાળામાંથી નીકળી અમે બધા બસમાં બેઠા. તે સમયે ધીરજલાલભાઈએ મારા ખીસામાં એક ચબરખી નાખી. હું કાઢવા જતું હતું, પરંતુ તેમણે મને અટકાવ્યો અને કહ્યું, “હમણાં નહિ, થોડીવાર પછી હું
