Book Title: Shatavdhani Dhirajlal Shah Jivan Darshan
Author(s): Shantikumar J Bhatt, Ramanlal C Shah and others
Publisher: Dhirajlal Shah Sanman Samiti
View full book text
________________
શૈશવકાલનાં સંસ્મરણે બોલીનું આબાદ અનુકરણ કરતાં શીખી ગયેલું. આગળ પર અમદાવાદ વગેરે સ્થળે પશુ-પક્ષીઓની બેલીની નકલ કરવાના પ્રસંગ આવેલા, ત્યારે મારી આ કળાની ઠીક ઠીક પ્રશંસા થયેલી.
ગામમાં ઊંટ એકાદ-બે હશે. પણ ગામને પાદર ઘણીવાર ઊંટ આવતા, તેમને ધારી ધારીને જોયેલા. આપણા કવિઓએ ઊંટનાં વાંકાં અંગોની ખૂબ મશ્કરી કરેલી
છે, પણ વક્રતા વગર કયે આકાર સુંદર લાગે છે? ચંદ્ર ચોરસ હોય કે ભામિનીની . ભૂકુટિ સીધી હોય તે કવિઓ તેનું આટલું સરસ વર્ણન કરત ખરા ? ઊંટના હેઠ ઊંચા નીચા થયા જ કરે, પણ આપણે ત્યાં પાનપટ્ટી ખાનારાઓ એ રીતે પોતાના હે આ દિવસ ઊંચા નીચા ક્યાં નથી કરતા? - અમારે ત્યાં પહેલાં ગાય-ભેંસે હતી, એક ઘેડ પણ હતું, પણ તે મારી સાંભરણની વાત નથી. મારી સાંભરણમાં તો એક સુંદર બકરી પાળેલી, જેને અમે પતીરી કહેતા. બિચારી બહુ ભલી, દિવસમાં પણ ચાર વખત ઘેડું થોડું દેહવા દે. મેં એના સાકર જેવા મીઠા દૂધની સેઢે સીધી મેંમાં પડેલી છે. આ બકરી સામાન્ય રીતે બધું ખાતી, પણ તેને બરહીને પાલે બહુ ભાવત, એટલે ઘરમાં તે પાલે વારંવાર લાવવામાં આવતો. આ બકરીને બે બચ્ચાં થયેલાં, તેને મેં સારી રીતે રમાડેલાં. તેઓ જ્યારે આનંદમાં આવી દેડાદોડ કરતા, ત્યારે મને પણ દેડાદોડી કરવાનું મન થઈ જતું. એ બકરી ત્રણ કે ચાર વર્ષ પછી મરણ પામેલી. તેનાં બચ્ચામાંથી એક બકરી મટી થયેલી અને તેણે પણ પોતાની માની માફક દૂધ આપી અમને રાજી કરેલા. * ઘેટાને અમારે ત્યાં ગાડર કે ગાડરાં કહેતાં. તેને પરિચય ઉપરછલે જ ગણાય, છતાં તેઓ વાડામાં કેવી રીતે બેસતાં, સાથે કેવી રીતે ચરવા જતાં, સાંજ ટાણે ટેળામાં પાછા કેવી રીતે આવી જતાં અને ઊન કતરાઈ જતી ત્યારે કેવા દેડકાં લાગતાં, એ બધું બરાબર યાદ છે.
કત અને બિલાડી તો ઘરનું પ્રાણી કહેવાય, એટલે દરેક બાળકને તેને પરિચય થાય એમાં નવાઈ નથી. અમારે ત્યાં લાલિયો, ડાઘિયે, મોતી વગેરે કૂતરા અવારનવાર આવતા અને રોટલો ખાઈ પૂંછડી પટપટાવી ચાલ્યા જતા, પણ શેરીમાં બેસીને અમારાં ઘરની ચેકી કરતા, એટલે તેમણે ખાધેલું હલાલ જ કર્યું કહેવાય. જ્યારે કૂતરી વીંઆતી ત્યારે અમારે માથે ખાસ કામગીરી આવી પડતી. મોટાં બૈરાંઓ કહેતા કે “બધા ઘરે ફરીને ઘઉંને આટે, તેલ, ગોળ વગેરે લઈ આવે. આપણે તેને શીરો કરીને ખવડાવીશું.” એટલે અમે માટલાની એક મોટી ઠીબ લઈને એ બધી સામગ્રી ભેગી કરી લાવતા અને બૈરાંઓ તેને શી બનાવીને ખવડાવતાં. એ વખતે કૂતરીને ખૂબ ભૂખ લાગે છે, તેથી શીરો વગેરે ન ખવડાવવામાં આવે તે બચ્ચાંઓને મારી નાખે છે, એમ જાણેલું. તેના
