Book Title: Shatavdhani Dhirajlal Shah Jivan Darshan
Author(s): Shantikumar J Bhatt, Ramanlal C Shah and others
Publisher: Dhirajlal Shah Sanman Samiti
View full book text
________________
/૫
શિવકાલનાં સંસ્મરણે ખેલે થતાં. તે ઘણા ભાગે તરગાળાઓના ખેલના અનુકરણ રૂપ જ હતા, એટલે તેનું અહીં સ્વતંત્ર વર્ણન કરતો નથી. પણ તે વખતે ગવાતી ગરબીના “પાવા તે ગઢથી ઉતર્યા મહાકાળી રે' એ શબ્દો આજે પણ મારા કાનમાં ગુંજે છે. મંત્રવાદી મેતીના ખેલ : | અમારા ગામમાં ગોડિયા ઘણીવાર રમવા આવતા, પરંતુ તેઓ પોતાના ખેલ કઈ પણ ચેક કે શેરીમાં કરતા, જ્યારે મોતી નામને એક મંત્રવાદી આવેલે, તેણે પિતાના ખેલ ગામારાની નીચે કરેલા. મેં એ ખેલે બરાબર જોયેલા છે અને તે હું આજ સુધી મૂલ્યો નથી. તેણે રેલ્વેની ચાલુ ટીકીટથી એક ટેપી ભરી દીધેલી, એક માણસનાં મસ્તકે લાકડી ફેરવી તેની શ્રવણશક્તિ હરી લીધેલી અને પછી લાકડી ફેરવી એ શક્તિને ફરી સંચાર કરે. પણ તેને સહુથી અદ્દભુત ખેલ તે લેકને મનમાન્યું ખવડાવવાનો હતે. તે પ્રેક્ષકેની પાસે જઈને હાથની મૂઠી ઊંચી કરતે, તેને કઈ ચીજ ખાવી છે, તેમ પ્રશ્ન કરતો અને તે નામ આપે કે પેલી મૂઠી તેનાં પહેળાં કરેલાં મુખમાં ખોલી નાખતો. એ વખતે પેલા પ્રેક્ષકનાં મુખમાં કહેલી ચીજ આવી જતી. તે એને ખાઈને ખૂબ રાજી થતું. તેણે આ રીતે બે-પાંચ કે દશ-વીશ પ્રેક્ષકોને નહિ, પણ ત્યાં ઊભેલા આશરે ત્રસોયે પ્રેક્ષકોને ચીજો ખવડાવેલી. તે વખતે દૂર બેઠેલા હરિજને એ માગણી કરેલી કે “બાપજી ! અમને પણ કંઈક આપજો.” એટલે આ મંત્રવાદીએ તેમને કહેલું કે “તમારી પછેડી પહોળી કરે.” એ વખતે લગભગ બધા હરિજને ખભે વેજાની (ખાદીના) પછેડી રાખતા. હરિજનોએ પિતાની પછેડી પહોળી કરેલી અને તેમાં આ મંત્રવાદીએ ખોબા ભરી ભરીને સોપારી આપેલી. એમ કહેવાય છે કે આવી ચીજે રહેતી નથી, પણ એ હરિજને સોપારીનું પોટલું બાંધીને ઘેર લઈ ગયેલા ને ઘણા દિવસ સુધી તેમાંથી સોપારી ખાધેલી. પાછળથી બે ત્રણ વાર આ મંત્રવાદી અમારા ગામમાં આવેલે ને ઉપરથી ગોળને ર પાડ, બારણાં પાછળથી શેરડીના આખા સાંઠા કાઢવા, સાંઠી પર હાથ ફેરવીને તજની લાકડી બનાવી દેવી વગેરે ખેલે બતાવેલા. મારા મનમાં પ્રશ્ન થતું કે આ બધું કેમ બનતું હશે? પણ મંત્રની શક્તિ વિષે ઘણી અભુત વાત સાંભળેલી, એટલે આ બધું મંત્રથી બની શકે એમ મનનું સમાધાન કરેલું. હું માનું છું કે મારું એ સમાધાન ખોટું ન હતું. મોટી ઉમરે આવી સિદ્ધિ બીજાઓની પાસે જોયેલી છે અને તેનું કારણ મંત્રશક્તિ કે વિદ્યા હતી એમ પાકા પાયે જાણેલું છે. બેંતાલીસ વર્ષ પછી મેં ભારતવર્ષના ભિન્ન ભિન્ન ભાગમાં સાહિત્યસંશોધન વગેરે કારણે પરિભ્રમણ કરેલું, ત્યારે પણ આ જાતની અનેક સિદ્ધિઓ જેવા પ્રસંગ આવેલે. ઘર પાસેનો ચે:
ગામમાં બીજા પણ બે-ત્રણ ચોરા હતા, પણ પ્રમાણમાં નાના. અમારા ઘર પાસે
