Book Title: Shatavdhani Dhirajlal Shah Jivan Darshan
Author(s): Shantikumar J Bhatt, Ramanlal C Shah and others
Publisher: Dhirajlal Shah Sanman Samiti
View full book text
________________
જીવન-દર્શન બધા સાહિત્યકારો આ કાર્ય કરી શકતા નથી, પરંતુ શ્રી ધીરજલાલભાઈ આ કાર્યમાં પણ સફળ રહ્યા છે. પ્રારંભમાં તેમણે બાળગ્રંથાવલી તથા વિદ્યાથી વાચનમાળાની અન્ય લેખકોએ લખેલી કેટલીક પુસ્તિકાઓ સંપાદિત કરી હતી. પછી પત્ર અંગે લેખકનું સંપાદન કરવા લાગ્યા. તે પછી તેમણે “નમસ્કાર મહામંત્ર, “આત્મતત્વ વિચાર ભાગ પહેલે–બીજે.” “શ્રી ગોડી પાર્શ્વનાથ સાર્ધ શતાબ્દી સ્મારક ગ્રંથ' વગેરેનું સરસ સંપાદન કર્યું. “જૈન જ્યોતિ પત્રને શિક્ષણક, સમાજસેવા પત્રને ક્ષમણદર્શનાંક, સમેતશિખર પાવાપુરી સ્પેશ્યલ ટ્રેઈન વિશેષાંક વગેરે વિશેષાંકે તેમના સુરુચિપૂર્ણ સંપાદનની પ્રસાદી છે.
તેમના ગ્રંથપ્રકાશન-સમર્પણ સમારોહ વખતે જે સ્મારિકાઓ પ્રકટ થઈ છે, તેમાં પણ તેમની વિશિષ્ટ સંપાદનકલાની છાપ ઉપસી આવે છે. પત્ર, પત્રિકા જે કંઈ છપાય તે સારા સ્વરૂપે છપાવા જોઈએ, એ તેમણે આગ્રહ રાખે છે અને તેમાં નવીનતા લાવવા તેમણે પ્રયાસો કર્યા છે.
વક્તા તરીકે પણ તેઓ સફળ રહ્યા છે. તેમને કોઈ પણ વિષય પર બેલવા ઊભા કરે તે એ બોલી શકે છે, એટલું જ નહિ પણ શ્રેતાઓ પર ભારે પ્રભાવ પાડી શકે છે. વિષયનું ઊંડું અધ્યયન અને વિષયને રજુ કરવાની તેમની છટા તેમના વકતૃત્વને સફળ બનાવે છે. કોન્ફરન્સ, પરિષદ, સમારે, સંમેલને વગેરેમાં તેમનાં ભાષણે થતાં રહ્યાં છે અને કેટલીક વાર તે તેમના વફતૃત્વને લાભ લેવા માટે વ્યાખ્યાનમાળાઓ પણ એ જાઈ છે. આજે પણ અનુકૂળતા મુજબ તેઓ વિવિધ વિષયો પર વ્યાખ્યાન-ભાષણ આપે છે અને એ રીતે પિતાના જ્ઞાનની સાર્થકતા કરે છે. ૧–પ્રવાસપ્રેમી
શારીરિક-માનસિક ખડતલપણું મેળવવા માટે, નવું નવું જાણવા માટે તથા સહનશીલતા, નિર્ભયતા આદિ ગુણો કેળવવા માટે પ્રવાસ એક સરસ સાધન છે. શ્રી ધીરજલાલભાઈ વિદ્યાર્થી અવસ્થાથી જ તેના પ્રેમી બન્યા છે. તેમણે કેટલાક પ્રવાસ તે એટલા ઓછા ખર્ચમાં કર્યા છે કે જેને આપણને ખ્યાલ પણ આવી શકે નહિ. માઈલ સુધી ચાલવાનું, તે સામાન ખભે ઉચકવાને અને રસેઈ જાતે બનાવી લેવાની, એટલે તેમાં વિશેષ ખર્ચ આવતે નહિ. તેઓ કહેતા-ગરીબ માબાપના છોકરાઓ પણ પ્રવાસ કરી શકે તે માટે આ પદ્ધતિ અજમાવવાની જરૂર છે. શ્રી મોતીભાઈ અમીનને તેમના આ પ્રવાસો ખૂબ ગમતા, એટલે જ્યારે શ્રી ધીરજલાલભાઈ વડોદરા કે આણંદ જતા ત્યારે છાત્રાલયના વિદ્યાથીઓ આગળ તેમના પ્રવાસના અનુભવે અવશ્ય કહેવડાવતા,
તેમણે અનેક જંગલ અને ગિરિપ્રદેશ ખુંધા છે, વનવગડામાં રાતે પસાર કરી છે અને જંગલી જનાવર તથા ચાર વગેરેને સામને પણ કરેલ છે. સને ૧૭૨માં
