________________
318
NOTES ON
बाष्पः-बाहो (नेत्रजलम् )-बप्फो (ऊष्मा) ( Vide 'पस्पोः फः ॥ १। ४ । ४४ ॥ p. 39 ). Hemachandra's wording of the Sûtra is exactly the same. The Prakritasarvasva has 'बाष्पेश्रुणि हः'. तीर्थम्-तूहं-तित्थं । दुःखम्-दुहं-दुक्खं-दुहो (because दुःख is Mas. also, falling under कुलादि's mentioned on p. 55)। दुःखितः-दुहिओ-दुक्खिओ । दक्षिणः-दाहिणो-दक्खिणो । दीर्घःदीहो-दीहरो-दिग्यो ।-Hemachandra quotes 'परदुक्खेण दुक्खिआ विरला'. श्मष्मसमामस्मररश्मौ म्हः ॥१।४ । ६७ ॥ p. 42Except in स्मर and रश्मि , इम, ष्म, स्म, and ह्म are changed to म्ह. e.g. काश्मीरः-कम्हारो-कम्भारो (In काश्मीर, श्म is optionally changed to म्भ by 'काश्मीरे म्भः' ॥१॥४॥५३॥ and ई is changed to आ by 'ईतः काश्मीरहरीतक्योालौ' ॥१।२।५१॥)। ग्रीष्मःगिम्हो । विस्मयः-विम्हओ। अस्मादृशः-अम्हारिसो। ब्रह्मा-नम्हा ।But स्मरः- सरो। रश्मिः -रस्सी (म् being dropped by 'मनयाम्'). बाह्मणः-बम्हणो-बाम्हणो (Here according to 'संयोगे' आ must be necessarily shortened; but the word is placed by some in the garatfe class, mentioned on pp. 60-1. Trivikrama says 'केचिद्राह्मणपूर्वाह्नयोरपीच्छन्ति'. आ is therefore optionally shortened ). हरीतकी-हरडई (त being changed to ड by 'प्रतिगेप्रतीपगे' ॥१।३। ३३ ॥ p. 76 ). The Sutra शोर्लुक्खोः स्तम्ब-' p. 44 is an exception to this Sutra. पक्ष्माणि-पम्हाइ ( by ‘पक्ष्मणि' which changes its म to म्ह ). नष्णननलक्ष्णां पहः ॥ १। ४ । ६९ ॥ p. 43-- Instances other than those mentioned in the text are:शिश्नः-सिहो । प्रश्नः-पण्हो । जिष्णुः-जिण्हू । विष्णुः–विण्हू । उष्णीषम्
-उण्हीसं । प्रस्तुतः-पण्हुओ । (Vararuchi gives प्रस्तुतम्--पण्हुदं) वह्निः--वण्ही । जगुः-जण्हू । तीक्ष्णम्-तिण्हं । लक्ष्णम्-सण्हं । स्नाति
हाइ and also सिणाइ। स्नानम्-हाणं-सिणाणं (The Prakritasarvasva gives these forms of स्ना, 'न वा स्नाते-नाते विकर्षों न वा स्यात् प्रागिच्च' प्राकृ० स० p. 28 ). कृष्ण : has कण्हो or कसणो, but कण्हो only when it is a proper noun-'कण्हो मेहो । कसणो'; 'कण्हो त्ति णंदतणओ' प्राकृ० स० p. 27. कसिणो also in the sense of black, Vide 'कृष्णे वर्णे' p. 50.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
