Shadbhashachandrika

Author(s): Kamlashankar Pranshankar
Publisher: Rajkiya Granthamaladhikar Mumbai

Page 567

148
APPENDIX: APABHRAMS' A.
यस्मिन् छिद्यते शरेण शरः छिद्यते खङ्गेन खङ्गः । तस्मिन् तादृशे भटघटानिवहे कान्तः प्रकाशयति मार्गम् ॥ एकस्मिन्नक्ष्णि श्रावणः अन्यस्मिन् भाद्रपदः । माधवो महीतलस्रस्तरे गण्डस्थले शरद् ॥ अङ्गेषु ग्रीष्मः सुखासिकातिलवने मार्गशीर्षः ।
तथा मुग्धाया मुखपङ्कजे आवासितः शिशिरः ॥
हृदय स्फुट त्रटदिति कृत्वा कालक्षेपेन किम् । पश्यामि हतविधिः कुत्र स्थापयति त्वया विना दुःखशतानि ॥
( यथा एतौ द्वौ मासौ श्रावणौ तथा अक्षिद्वयमप्यश्रुजलस्रायित्वान्मासद्वयतुल्यम् । महीतलस्रस्तरे माधवो वसन्तः पल्लवमयत्वात् । गण्डस्थले शरत् तस्याः कासकुसुमादिना पाण्डुत्वात् । अङ्गेषु ग्रीष्मः तापबाहुल्यात् सुखासिकातिल ने मार्गशीर्षः । यथा मार्गशीर्षे तिलवनानामुच्छेदः स्यात् तथा सुखावस्थानस्योच्छेदः । मुखपङ्कजे शिशिरः वासितः । यथा शिशिरे पङ्कजानां म्लानत्वं तथा मुखपङ्कजस्यापि । स्त्रीणां वियोगावस्थायामेतानि चिह्नानि स्युस्तेनेत्युक्तम् । हे हृदय त्वं दिति कृत्वा स्फुट । क्षेपेन कालविलम्बेन किम् । अहं पश्यामि हतविधिस्त्वया विना दुःखशतानि कुत्र स्थापयतीत्यर्थः ।
ङसेर्ह ॥ ३ । ४ । २७ ॥ P. 268–
for
Hemachandra gives i as a substitute in place of in the case of and other pronouns ending in अ. His instances are जहां होन्तउ आगदो ( यतो भवानागतः ) । तहां होन्तर आगदो ( ततो भवानागतः ) । and कहां होन्तर आगदो ( कुतो भवानागतः ) ।
त्वनुत्साहावन्यथासव ॥ ३ । ३ । ५१ ॥ P. 268 -
-
विरहानल - जाल - करालिअउ पहिउ कोवि बुड्डवि ठिअओ । अनु सिसिर- कालि सीअल - जलहु धूमु कहन्तिहु उट्ठअओ ॥ विरहानलज्वालाकरालितः पथिकः कोपि बुडित्वा स्थितः । अन्यथा शिशिरकाले शीतलजलात् धूमः कुतः उत्थितः ॥ ( कोपि कविर्जले धूमं दृष्ट्वाह । करालितः पीडितः । )
साहुवि लोउ तडफडइ बहुत्तणहो तणेण । पण परिपाविअर हत्थि मोक्कलडेण ॥