________________
યશોધરના પૂર્વના નવ ભ આ ભરતક્ષેત્રમાં વિશાલા નગરીમાં સુરેન્દ્રદત્ત નામને નવભવ પહેલાં હું રાજા હતા. મારા પિતાએ શ્રમણપણું લીધું. મારી માતા યશોધરા હતી. નયનાવલી નામે મારી ભાર્યા હતી. એકવાર દાસીએ મસ્તકમાં પળિયે મને બતાવ્યો. તે સમયે મને વૈરાગ્ય થયે. નયનાવલીને તે અભિપ્રય બતાવ્યો. તેણે જવાબ આપે. હે આર્યપુત્ર! આપને જે રુચે તે કરો. હું પણ તે જ માર્ગ સ્વીકારીશ. - હું રાત્રે વાસ-ભવનમાં ગયે. વિષય-સુખથી વિરક્ત હેવાથી સૂતે હતેએટલામાં નયનાવલી “રાજા ઊંઘી ગયા છે.” એમ માની પલંગથી ઊતરી-વાસઘરમાંથી બહાર નીકળી. મેં વિચાર્યું શા માટે આ અકાળે બહાર નીકળી ! તલવાર ગ્રહણ કરી પાછળ ગયે. રાજમહેલનું રક્ષણ કરનાર કૂબડા પાસે જઈ તેને જગાડ્યો. આંખ ચોળતાં કૂબડાએ કહ્યું કે, આજે મોડી કેમ! રાણીએ કહ્યું, આજે રાજા મોડા ઊંઘી ગયા. તેથી વિલંબ થયેલ છે. તે કૂબડા સાથે મેહ-ચેષ્ટામાં પ્રવર્તી. આ દેખીને મારા મનમાં કે પાનલ પ્રગટ થયું. મેં ચિતવ્યું કે “બંનેને મારી નાખું ? વળી મનમાંથી વિવેક જા, આ કૂબડે પુરૂષમાં શ્વાન સરખે છે. અને જેનું શીલ અને જીવિત નાશ પામ્યું છે, એવી નયનાવલી રાણીને મારવાથી શું? મારા જે જ ગુણધર પુત્ર હેવા છતાં પણ એનું આવું ચરિત્ર! સ્ત્રી અવિવેકની બહુલતાવાળી હોય છે તે સાચું ઠર્યું. હું તે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
