________________
વિદ્યા સુકૃતથી ધન્ય બને
કેળવણી એટલે પ્રેમ, પ્રકાશ અને પ્રેરણાનો સંગમ. પ્રેમ એના સંબંધોને કરુણાથી સુંવાળા બનાવે છે. પ્રકાશ એના મૂંઝાતા જીવનને અજવાળું આપી માર્ગ મોકળો કરે છે. અને પ્રેરણા એના વિષમતાથી મુરઝાતા જીવનને બળ આપી ઉપર ઉઠાવે છે.
૨૩
સામાન્યત: આજે વ્યાવહારિક કેળવણીનો પ્રચાર એટલો થયો છે કે બી. એ. તો કઇ હિસાબમાં નથી. તમને યાદ છે કે ૨૦–૨૫ વર્ષ પૂર્વે, મેટ્રિક પાસ થયેલાઓનુ પણ સ્થાન હતુ અને બી.એ. થયેલો તો સમાજમાં બહુ વિદ્વાન કહેવાતો. જયારે આજે તો એમ. એ. વાળાનેય નોકરી શોધવી પડે છે અને ધંધામાં કોઇ સ્થાન નથી. આમાં મેટ્રિકવાળાની તો ગણતરી જ શી?
માતાપિતાને એક આશા હોય છે કે મારો પુત્ર વિધા સંપાદન કરશે, તો તેનુ જીવન સુંદર બનશે; એ સ ંસ્કારી અને સુખી બનશે, અને કુળ અજવાળશે. એક પિતાએ એના પુત્રને ઇંગ્લૅંડ બૅરિસ્ટર થવા મોકલ્યો ત્યારે તેના બીજા મિત્રે કહ્યું : 'કમાઇને એ બહુ પૈસા લાવશે.’
તેના પિતા લક્ષ્મીના પૂજારી ન હતા; સંસ્કારી જીવનમાં માનતા હતા. તેમણે મિત્રને કહ્યું : 'મારો પુત્ર એક પણ નિર્દોષ માણસને બેડાવશે તો મારા વીસ હજારના ખર્ચને હું સફળ માનીશ. પૈસા તો અભિનેતા કે દાણચોરો પણ મેળવી શકે. મારો પુત્ર એ માટે નહિ, પણ વિદ્યા માટે જાય છે.’
જે સુકૃતને માર્ગે લઇ જાય, તેનું નામ વિધા. જે વિદ્યા વિચારોમા શુધ્ધિ ઊભી ન કરે, વિચારોને સુંદર અને સ ંસ્કારી ન બનાવે તે વિધા