________________
સાધનોનું સન્દર્ય
તે પાછો ફરે છે. દ્રૌપદી સામેના ઝરૂખામાં ઊભી છે. તે આ બનાવ જોઇને હસી પડે છે, અને વ્યંગ્યમાં કહે છે: “આંધળાના દીકસ તો આંધળા જ હોય ને!'
દુયોધનને થાય છે કે આ તો દ્રૌપદી દ્વારા મારું અને મારા વડીલોનું અપમાન થયું! ધર્મહીન માણસ જીવનભર પોતાના અપમાનને યાદ રાખે છે. માણસ મરે છે, ત્યારે પણ એ અપમાનને યાદ કરતો કરતો કરે છે. આમ, તેનું વેર પરંપરાએ પણ બંધાય છે. ઈ. સ. ૧૯૧૮માં જર્મનીને ગુલામ બનાવાયું હોત, તો હિટલર ન પાકત. હિટલર એ અપમાનની ખેતીનો પાક છે, વેરનું પરિણામ છે.
સામાને નમાવીને સમાધાન ન કરતા. તેમાં તમે જીત્યા એમ માનો છો, પણ કોઈને પાડીને તમે ઊભા નહીં રહી શકો, હારનો બદલો હાર જ હોય છે. તમારાથી બીજો કોઈ બળવાન નીકળશે, ને એ તમને પાડશે ૩૫રમેળ છે વોહમ એટલે પ્રભુ મહાવીર કહે છે: પ્રેમના વારિથી કોધને ધૂઓ..
પ્રેમદીના શબ્દથી વેરનાં બીજ વવાય છે ને તેમાંથી મહાભારત નીપજે છે. અપમાન એ ડંખ છે. તે સહેલાઈથી પીગળતો નથી. વેર માણસાઈને જ બાળી મારે છે.
દુર્યોધનના કપાળમાં ચોટ લાગી હતી. એ એણે સહી લીધી, પણ દિલમાં લાગેલા વાણીના તીરનો ઘા ન રૂઝાયો. એણે ત્યાં જ મનમાં - સંકલ્પ કર્યો કે મને આંધળાને દીકરો કહે છે, તેને નિર્વસ્ત્ર ન કરે તો હું દુર્યોધન નહીં
