________________
સાધનોનું સન્દર્ય
- ૧૧૦
અને લંપટ પુરુષો, સ્ત્રીને ગુલામ તરીકે રાખતા હતા. એક એક પુરુષ નવ સ્ત્રી, પંદર અને બત્રીસ સ્ત્રીઓ સુધી રાખતો જેમ આજે મનુષ્ય પશુઓને રાખે છે તેમ તે રાખતો. સ્ત્રીઓની આ અવદશા? કોઇએ કહ્યું કે તેના સ્ત્રી સ્વાતંત્રયમ્ ગતિ સ્વાતંત્રને લાયક નથી.
સ્ત્રી સ્વતંત્રતાનો અવાજ ઉઠાવે પુરુષો આટલી આટલી સ્ત્રીઓને કેમ પરણી શકે? પુરુષો પોતાની કામવાસનાને કાબૂમાં-સંયમમાં રાખવાને • બદલે સ્ત્રીઓને કામ અને નરકની ખાણ કહી વખોડતા હતા. અરે, સ્ત્રીનું મોં ન જોવામાં ધર્મ માની પવિત્રતાનો Èખાવ કરતા હતા.
બીજી વાત : ધર્મના જ નામ પર પશુઓના બલિદાન થતા હતાં, - અધ્વર્યું સ્નાન કરી, પવિત્ર થઈ, ફૂલો ચડાવી દેવોની મૂર્તિ સામે જ યજ્ઞમાં અબોલ પશુઓની હિંસા કરતો. દશાશ્વ મઘ કરતો. આ જોઈને દિલમાં કરુણા ઉપજી.
ત્રીજી વાત : જાતિવાદનો ભેદ ઉજળિયાત લોકો શુદ્ર મનુષ્યને તુચ્છતા અને તિરસ્કારની દૃષ્ટિથી જોતા. તેને એટલો અન્યાય થતો કે તેની સાથે એક પશુ જેવો વ્યવહાર રાખતા. કદાચ પશુને પણ સારી રીતે રાખતા હશે. એને ઢેઢ કહી, ચમાર કહી, શુદ્ર કહી કાઢી મૂકતા. તે લોકોને અચાનક સ્પર્શ થઈ જતો તો ઢોર માર મારતા. આ માનવજાતની ભયંકર અવહેલના હતી. મનુષ્ય જેવા મનુષ્યને શૂદ્ર કહી અપમાન કરે ! માનવતા શું મરી પરવારી !
પ્રભુના દિલમાં આ વસ્તુનું દુઃખ હતું, દર્દ હતું. (૧) સ્ત્રીની પરતંત્રતા (૨) પશુઓનો સંહાર (૩) માનવને રદ્દ ગણી ફેંકી દેવા -
