________________
માનવ ધર્મ
એના બંગલાના કંપાઉન્ડની દીવાલમાં મોટું ગાબડું પડ્યું. એણે કડિયાને બોલાવ્યો અને કહ્યું: “તમારે આજે જ આ ગાબડું પૂરવાનું છે.” કડિયો કહે : “આજે તો હું વચનથી બંધાયેલો છું. કાલે આવીશ.” સ્વરૂપ કહે : “ખરેખર, તું કાલે આવીશ? ફરી નહિ જાય?” કડિયાએ સરળ પણ સચોટ ઉત્તર વાળ્યો: “સાહેબ, શું આપ મનેં દારૂડિયો ધારો છો? હું દારૂ નથી પીતો કે બોલીને ફરી જાઉ કે ભૂલી જાઉં.
કડિયો તો ગયો પણ સ્વરૂપ એના શબ્દો સાંભળી વિચાર કરતો થઈ ગયો. અરે, દારૂડિયાની આટલી હલકી છાપ ! એક કડિયાથી પણ હું હલકો? શું વ્યસનને કારણે માણસ આટલો નીચો ઊતરી જાય છે? અને એ અંદર ગયો. દારૂની ઊંચામાં ઊંચી કીમતી બાટલીઓ હતી તે લાવીને ગટરમાં ફેંકી દીધી
એ જ ક્ષણે એના મનમાં પ્રસન્નતાની એક લહેર ઊઠી. એ હળવો હળવો થઈ ગયો. વ્યસનમુક્તિનો આ આનંદ છે.
માણસ પાપથી પાછો વળે છે ત્યારે જે સુખ એ અનુભવે છે, તે અપૂર્વ છે, કારણકે તે પોતાના સહજ સ્વભાવ તરફ વળે છે; મળ અને મેલથી મુકત થાય છે.
સારામાં સારી વસ્તુ પણ આસપાસના વાતાવરણને લીધે ખરાબમાં ખરાબ પણ દેખાય. પારદર્શક સ્ફટિકની પાછળ કાળી વસ્તુ પડી હોય તો એ સ્ફટિક, શ્વેત શુભ હોવા છતાં કાળું દેખાય.
*
માણસ પણ વાતાવરણ અને સંયોગોને લીધે આવો બને છે.