________________
સાધનોનું સન્દર્ય
છે. આ બળતરા શા માટે? આમ દુઃખી થવાથી કંઈ વળતું નથી. સુખીને જોઈ ઈર્ષ્યા થાય અને દુઃખના પ્રત્યે તિરસ્કાર કરે. આ જમાનાનું એ માનસ છે.
સભામાં અકબર કહે : “હું પાટિયા પર એક લીટી દોરું છું, તેને ભૂસ્યા વિના, તેને અડકયા વિના, નાની બનાવો." બધા કહે કે નાની બનાવવી હોય તો પોતે ફેરવવું પડે, તેને જરા ભૂંસવી પડે. બધા જ ભેંસનારા છે! ઇર્ષાનો સ્વભાવ છે કે જેમાં દોડે તો તેનો પગ પકડવો અને પાડવો.
બિરબલ ઊભો થયો. પાટિયા પાસે ગયો. અકબર કહે : “મારી લીટીને સંભાળજે.” બિરબલે ચેક લીધો, તે લીટીની બાજુમાં એવડી મોટી લીટી દોરી કે તેની સરખામણીમાં અકબરની લીટી નાની થઈ ગઈ. સાવ નાની, જાણે વિરાટ પાસે બટુક ! સિધ્ધાંત આ છે ! તમારી લીટી મોટી બનાવો. તમે કોઈનેય ગાળ દઈને એને નાનો ન બનાવો. તેમ કરવા જતાં તો માણસ પોતે જ ના બને છે.
જેના હૈયામાં મૈત્રી હોય તે બીજાનો વિકાસ અને પ્રગતિ જોઈને રાજી થાય છે, અને દુ:ખીને જોઈ એના હૈયામાં કરુણાનો સ્રોત વહે છે. એ ભોજન કરતો હોય ત્યારેય એને ભૂખ્યા જીવોનો વિચાર આવે. શિયાળામાં એક સુંદર પથારીમાં ઓઢીને સૂતો હોય ત્યારે એને માર્ગ પર ટાઢમાં પૂજતા, ટૂંટિયું વાળીને પડેલા માનવી સાંભરી આવે અને આરામથી છાયામાં બેઠો હોય ત્યારે તાપમાં શ્રમ કરતા ગરીબો એને યાદ આવ્યા વિના ન રહે. કારણ? એ માણસ છે. માણસને દિલ છે,
