________________
ભક્તિનું માધુર્ય
પરમ આવશ્યકતા છે. વિવેકનો ભોમિયો ભૂલા પડેલાને સ્વ-ધામ પહોંચાડે.
સૂરદાસ ચાલ્યા જાય છે. માર્ગમાં ખાડો આવે છે. પણ એને પ્રેમભિકતનો હાથ સ્પ છે. આ હાથનો સ્પર્શ નાજુક છે. આ હાથ પ્રેમનો છે. કદાચ તે સરકી જશે, તેમ ધારી સૂરદાસે તેને ખૂબ મજબૂત પકડી રાખ્યો. પ્રેમ અંતર્યામી છે. એ પકડાય? ખાડામાંથી પેલે પાર ઉતારી, એ હાથ સરકી જાય છે. પ્રેમ બંધન નહિ મુક્તિ છે સૂરદાસ ખાલી હાથે રહ્યા. હદય ભરાઈ આવ્યું.
- ભકતોની દશા આવી જ હોય છે. ભકત રડતો હોય, તો તેને દુનિયા પાગલ કહે છે. પણ એવા પાગલો જ આ પરમતત્ત્વ પામે છે. રૂપિયાનાં કાગળિયાં તિજોરીમાં હોય છે; ભક્તિ અંતરમાં છે.
પ્રેમભકિત જેવું મધુર એકેય નથી.
હાથ છૂટતાં સૂરદાસ કહે છે : “કયાં જાઉ? કયાં પોકાર કરું?” બધા પૂછે છે: શું ખોવાયું?, તે કહે છે: “પરમતત્વનો સ્પર્શ ગયો.” ત્યારે પૈસા ગણનાર કહે છે : “ગયો તો ગયો. એમાં શું ખોયું? પૈસા કે પત્ની તો નથી ગયા ને? પૈસાના પૂજારીઓને પ્રેમનું આ ગીત સમજાય?
ભકતનું મન મૈત્રીથી મધુર છે. એને તો ગમે છે પરમતત્વ. એમાં જ એ રમે છે. તેના સિવાય કોઈ વસ્તુમાં એનું મન લાગતું નથી.
* એક સ્ત્રી હતી. તેનો પતિ બાર વર્ષે પરદેશથી આવે છે. તેના સાસુ-સસરા દીકરાને લેવા જાય છે, પણ બાઈને ઘેર રાખી જાય છે.
