________________
સાધનોનું સન્દર્ય
યુધ્ધ, કલહ, કંકાસ અને કજિયા કરી, જીવનને એક યાતના બનાવી મૂકે છે. આવા માનવીને એની મૂળ યાદ તાજી કરાવવા, તહેવાર અને પર્વ નકકી કર્યા છે. જેમકે, આજે દશેરા છે. લોકો રામ-રાવણની કથા ચાંદ કરવાનાં. સીતાના સતની કથા સંભારી, પ્રેરણા મેળવવાનાં. સત્યના અને શિયળના માર્ગે આગળ વધવાની પ્રતિજ્ઞા લઈ જીવનને સુગંધિત કેટલા કરવાના? રાવણનાં પૂતળાં બાળે શું વળે? પર્વ માણસને જગાડનાર એક એલાર્મ છે.
ઘણા કહે છે: પ્રકૃતિ તો જડ છે. તમે જડની ઉપમા મે આપો છો? પણ પકૃતિમાં કેવી વ્યવસ્થા અને સંવાદિતા છે, તે વિચાર્યું? સૂર્ય કેવો નિયમિત ઊગે છે? એ કંઈ તમારી પ્રાર્થનાની પ્રતીક્ષા નથી કરતો. સમય થતાં એ આકાશમાં દેખાયો જ હોય. સાગરમાં ભરતી અને ઓટ પણ કેવાં નિયમિત આવે તો માણસ ઊંઘી જાય છે પણ એ ન ચૂકે. ચેતનવંત માણસને આ પ્રકૃતિ ઊંઘમાંથી જગાડે છે આવી રીતે, પર્વ પણ માણસને યાદ અપાવે છે કે તારો ધર્મ શું છે?
માણસ પોતાનો ધર્મ સમજે, તો એ મિત્ર છે; ન સમજે તો એ દુશમન છે; વહેમનો પડછાયો છે.
એક ધર્મશાળામાં બે માણસ સાથે રાતવાસો રહ્યા. બને બાજુબાજુમાં ગાદલાં નાખીને સૂતા. બંનેનાં ખીસામાં પૈસા છે. એકને થાય છે : “આ કડકો છે. બીજાને થાય છે: પેલો કડકો છે. એ તો સામાન્ય છે ને કે જેની પાસે ધન હોય, તે સામાને નિર્ધન પણ માને ને કદીક ચોર પણ માને. બંને સાથે સૂતા, પણ અવિશ્વાસને લીધે
