________________
વાણી પરોપકાર માટે હો!
આટલાં અશિષ્ટ વચનોથી સારામાં સારું ખાધેલું પણ બળીને ભસ્મ થઈ જાય છે.
એક ગરીબ, સૂકો રોટલો આપીને કહે : “તમારા જેવા સપુરુષનાં પગલાં અમારા જેવા ગરીબના ઘરમાં ક્યાંથી? તો જમનાર પર કેવી અસર થાય? શબ્દોનો કેવો જાદુઈ પ્રભાવ છે ! " મને એક દેશ્ય યાદ આવે છે. એક ભિખારી બહુ જ વૃધ્ધ અવસ્થાએ ભીખ માગતો હતો. તે રસ્તામાં લાંબો હાથ કરી ઊભો હતો. તેને માગતાં આવડતું હતું, પણ એ બોલ્યા વિના જે મળે તેથી એ સંતોષ માનતો.
માર્ગ પરથી અનેક માણસો જતા. કોઈ જોયા કરતા, કોઈ હાંસી કરતા. કોઈ પૈસો બે પૈસા આપતા. કોઈ ટીકા પણ કરતા. માણસની જાત ઘણી વિચિત્ર છે. માણસ કંઇ ન કરી શકે, તો ટીકા તો કરી શકે. જે લોકો કંઈ નથી કરતા, તે બેઠાબેઠા આ કામ સરસ રીતે કરતા હોય છે.
આ વૃધ્ધ ભિક્ષુક પાસે થઈને, એક સજજન પસાર થયો. તેને કંઈ આપવાની ભાવના થઈ. ખિસ્સામાં હાથ નાખ્યો. કાંઈ ન મળ્યું. બધાં ખિસ્સાં જોઈ લીધાં. કંઈ ન મળ્યું. પાકીટ ઘેર રહી ગયું હતું.
તે સજજનને આપવું હતું, પણ આપી ન શક્યો. મનમાં દુ:ખ થયું. તેણે ભિખારીને સહાનુભૂતિભર્યા મીઠા શબ્દોમાં કહ્યું : “દાદા, આજ ખિસું ખાલી છે. દિલ છે, પણ દ્રવ્ય નથી, શું કરું? મારા ઘરે આવશો?
