________________
વાણી પરોપકાર માટે હો!
તમારી જીભથી તમે તમારું ને પારકાનું ઘણું ભલું કરી શકો છો. આ જીભ વડે સારું ખાઈ શકાય છે, સારું પી શકાય છે ને સારું બોલી શકાય છે. જેવા માણસના સંસ્કાર !
- એક દિવસની વાત છે. ઈગ્લેન્ડથી ખાસ એક હોશિયાર એલચીને હિન્દુસ્તાન મોકલવામાં આવ્યો હતો. અહીં આવી તેણે એ જ કામ કરવાનું હતું કે હિન્દુસ્તાનના રાજાઓ કેવા છે? રાજનીતિ કેવી છે? તેમનામાં સમજણ કેટલી છે? આ બધું જાણીને એણે ત્યાં જઈ હેવાલ રજૂ કરવો.
અહીં આવીને એ સીધો લખૌના દરબારમાં ગયો. એની અંગ્રેજી ભાષા રાજવી જાણતો ન હતો. રાજવીની ભાષા અંગ્રેજ જાણતો ન હતો; એટલે વચ્ચે દુભાષિયો રાખવામાં આવ્યો. તે અંગ્રેજીનું ઉર્દૂ કહે, ને ઉર્દનું અંગ્રેજી કહે.
- એ જમાનાના નવાબોનાચમાં, મુજરામાં, નૃત્ય ને મહેફિલોમાં મસ્ત હતા. તેમને પોતાના રાજ્યની કે પ્રજાની ચિંતા ન હતી. બધું કામકાજ રાજ્યના મંત્રીઓ કરી લેતા.
નવાબે ઈંગ્લેન્ડના એલચીને પ્રશ્ન કર્યો : “તમારા રાજાને બેગમો કેટલી છે?” દુભાષિયો રાજનીતિમાં નિપુણ હતો. તેણે વિચાર્યું કે આ પ્રમાણે હું અંગ્રેજને પ્રશ્ન પૂછીશ તો તેને લાગશે કે આ નવાબો એકલી ભોગની અને ઈશ્કની જ વાતો કરે છે. એટલે દુભાષિયાએ ફેરવીને પૂછ્યું : “આપની કેબિનેટમાં કેટલા સભ્યો બેસે છે?
