________________
Regd. No. M4, By South 54 Licence No.: 37
બુ જીવન
પ્રદ જૈનનું નવસંરકરણ વર્ષ ૩૮ : અંક: ૧૯
મુંબઈ, ૧ ફેબ્રુઆરી, ૧૯૭૭, મંગળવાર વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૧૦, પરદેશ માટે શિલિંગ : ૩૦
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું પાક્ષિક મુખપત્ર
છૂટક નકલ ૦-૫૦ પૈસા
તંત્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ
રિ
ને લોકસભાની ચૂંટણી ૧૮ મી જાનેવારીને રાત્રે, આકાશવાણી ઉપર અચાનક વડા હજી સેન્સરશિપ સદંતર રદ નથી કરી, કટોકટીની પરિસ્થિતિ પ્રધાનનું પ્રવચન સાંભળવા મળશે. It was an unscheduled ચાલુ રહે છે તેટલે દરજજે રાંટણી દરમિયાન અને ખાસ કરી ત્યાર
પછી લટકતી તલવાર રહે છે. સેન્સરશિપ સદંતર રદ કરી, કટોકટી Broadcast- તેમાં તેમણે લોકસભાના વિસર્જનની તથા
ઉઠાવી લીધી હોત તો વધારે આવકારદાયક થાત, કટોકટી ચાલુ રાખમાર્ચમાં ચૂંટણીની જાહેરાત કરી. અણધાર્યા મોટા નિર્ણય
વાને કોઈ કારણ નથી. લઇ પ્રજાને અને પ્રતિપક્ષીઓને આશ્ચર્યચકિત કરવાની અને
આ બધાં પગલાં આવકારદાયક છે, પણ તેથી હર્ષઘેલા થઈ વિમાસણમાં મૂકવાની તેમની શકિતને એકવાર ફરીથી પરિચય થયો.
પ્રશંસાના પુષ્પ વેરવાનું કારણ નથી. ચૂંટણી કરવી, વ્યકિત અને માર્ચ ૧૯૭૭ સુધીમાં ચૂંટણી થવાની જ હતી પણ બે મહિના -
વાણીસ્વાતંત્ર્ય હોવાં તે બધે પ્રજાનો અધિકાર છે. તે છીનવી પહેલાં જ લોકસભાની મુદત એક વર્ષ લંબાવી ત્યારે, જે કારણે
લીધા હતા, અંશત: પાછા મળે છે તે માટે આભાર, પણ તેથી આ આપ્યાં હતાં - જે પ્રતીતિકર ન હતાં - તે આજે પણ એવા જ ઊભાં
૧૮ મહિનાના ગાળામાં જે કાંઇ અનિચ્છનીય બન્યું છે, તે ભૂલી છે. તે આ નિર્ણય આટલી ઝડપથી ફેલાયે કેમ? વડા પ્રધાનને
જવાશે નહિ, બલકે, ચૂંટણીમાં એ મુખ્ય મુદ્દો રહેશે. કેંગ્રેસે પ્રજાને આ નિર્ણય કરવાનો અધિકાર છે એ સ્વીકારીએ તે પણ બધા
પ્રતીતિ કરાવવી પડશે કે તે સાચી રીતે લોકશાહીમાં માને છે. - રાજકીય પક્ષોને લક્ષમાં રાખી એવો નિર્ણય થવો જોઇએ. કેંગ્રેસ
કટી ઊભી છે ત્યાં સુધી એવો વિશ્વાસ પડવો સહેલ નથી. સિવાયના બીજા રાજકીય પક્ષોને ચૂંટણી માટે સમય ઓછા પડશે તેથી પણ વિશેષ, બંધારણમાં જે મૂળભૂત ફેરફારો કર્યા છે, તથા તે માત્ર ફરિયાદ નથી, હકીકત છે. સંસદીય લોકશાહીમાં સત્તાધારી
પ્રેસ માટે વાંધાજનક લખાણને કાયદો કર્યો છે, તે તે પક્ષને અને ખાસ કરીને તેના નેતા વડા પ્રધાનને રસદનું વિસર્જન કાયમના છે અને તેમાંના કેટલાક લોકશાહીનું સત્વ હણનારા છે. કરી, ચૂંટણી માગવાને અધિકાર છે. આપણે ત્યાં અત્યારે ફેર
મતદાન કરતી વખતે પ્રજાએ આ બધું લક્ષમાં રાખવું પડશે. એટલે જ છે કે અન્ય રાજકીય પક્ષોના આગેવાનો અને તેના સેંકડો, ચૂંટણી મુકત અને ન્યાયી થાય તે આવશ્યક છે. તે માટે સરકારે હજારો કાર્યકર્તાઓ લાંબા સમયથી જેલમાં હતા, તેમના પો વેર
અને કેંગ્રેસે ઘણું કરવાનું રહે છે. વડા પ્રધાને અન્ય રાજકીય વિખેર છે, જ્યારે કેંગ્રેસ બધી રીતે તૈયાર છે. કદાચ આ પક્ષોને ચેતવણી આપી છે અને જવાબદારીથી કામ લેવા ઉપદેશ નિર્ણયમાં આ પણ એક કારણ હશે. જે હોય તે, આ
આપ્યો છે. હિંસાને ઉત્તેજન ન મળે, નિન્દા કૂથલી (વિલિફિકેશન) ને પગલું આવકારદાયક છે અને રાજકીય પક્ષોના આગેવાનોએ
થાય વગેરે. આ તદન સાચી વાત છે અને તે બધાને લાગુ પડે છે. પણ આવકાર્યું છે.
. પણ સૌથી વિશેષ મહત્ત્વની વાત છે કે ચૂંટણી મુકત અને વડા પ્રધાને કહ્યું કે, Every election is an act of faith ન્યાયી થાય તે માટે નિર્ભય વાતાવરણ જોઇએ. ચૂંટણી દરમિયાન પ્રજામાં વિશ્વાસ અને શ્રદ્ધા રાખી સમયે સમયે તેને આદેશ પરસ્પરની આકરી ટીકા થશે, થવી જોઇએ. લોકોમાં વિશ્વાસ પેદા મેળવવો એ લોકશાહીનું લક્ષણ છે. લોકશાહીમાં ઊંડી શ્રદ્ધા દાખવત થવું જોઇએ કે કોઇ પણ પક્ષ સત્તા પર આવે, ચૂંટણી દરમિયાન, આ હૃદયપલટે છે કે ગણતરીભર્યું પગલું છે? એક વર્ષ પછી ચૂંટણી કયાંક અતિશયોકિતથી પણ ટીકા થઇ હોય, તેનાં કઇ વિપરીત થાય ત્યારે આર્થિક અને બીજા સંજોગે કેવા હોય, ચોમાસું કેવું જાય, પરિણામ નહિ આવે. મતદાન નિર્ભયપણે કરી શકાય છે તેવો વિશ્વાસ લોકમાનસ કઈ દિશામાં વળવું હોય એ બધી અનશ્ચિતતા જોતાં, વર્તમાન પેદા થવું જોઇએ. આ ૧૮ મહિનાના ગાળામાં લેકજીવન અને સંજોગે કોંગ્રેસ માટે વધારે અનુકૂળ છે એવી ગણતરી અસ્થાને રાજકીય જીવન (પોલિટિકલ પ્રોસેસ) નિપ્રાણ, ભયભીત અને સ્વૈભિત ન લેખાય.
રહ્યાં છે, તેમાં પ્રાણ પુરવાને છે. નીડરતાને સંચાર કરવા, જીવનને * આ પગલું આવકારદાયક છે કારણકે છેલ્લા ૧૮ મહિનાથી પ્રવાહિત કરવાનું છે. જે દિશામાં વેગપૂર્વક ધસી રહ્યા હતા તેમાંથી કાંઈક પાછા ફરવાની વર્તમાનપત્રની સવિશેષ જવાબદારી છે. સખેદ કહેવું પડે છે કે સળુદ્ધિ સૂઝી છે, તેટલે દરજજે અભિનંદનને પાત્ર છે. પણ આ કટોકટી જાહેર થયા પછી અપવાદ બાદ કરતાં વર્તમાનપત્રોએ દાખવી દિશાપલટો ચૂંટણી સમય પૂરતા છે કે તમને છે તે તે ચૂંટણી શકાય એટલી નીડરતા પણ દાખવી નથી. પોતાના આર્થિક હિતને જ પછી ખબર પડે. આપણે આશા રાખીએ કે તે કાયમને હેય. આ વિચાર કરવા કરતાં, પ્રજાની સાચી સેવા કરવાની અને પત્રકારને દિશામાં બીજા પણ કેટલાક અનિવાર્ય પગલાં લીધાં છે તે પણ ધર્મ અદા કરવાની ફરી તક મળે છે. ઓછામાં ઓછું એટલું થવું આવકારદાયક છે. રાજકીય કેદીઓની મુકિત થઇ છે, વર્તમાનપત્રો જોઇએ કે બધા રાજકીય પક્ષોના પ્રચારને યોગ્ય પ્રસિદ્ધિ મળે. અત્રે ઉપરના અંકુશને અમલ નહિ થાય, કાયદેસરની (જીટીમેટ) રાજ- એ નોંધવું પડે કે બહુ થોડા વર્તમાનપત્રો એવા છે જેને દેશભરમાં કીય પ્રવૃત્તિ કરવાની અને તે માટે સભાઓ ભરવાની છૂટ રહેશે. પોતાના ખબરપત્રીઓ હોય. મેટા ભાગના વર્તમાનપત્રોને સમાચાર
