________________
તા. ૧-૪-૭૭
પ્રબુદ્ધ જીવન
૨૨૭.
અને દેરાસરના ટ્રસ્ટીઓને, મારી આગ્રહપૂર્વક વિનંતિ છે કે આ રીતે વાર્ષિક ગ્રાન્ટ કલ્યાણ કેન્દ્રને આપવાનું નક્કી કરે, રૂપિયા એક હજારથી દસ હજાર સુધી વાર્ષિક સહાય આવી રીતે ટ્રસ્ટ અને બીજાઓ આપે તે બે લાખ રૂપિયા વાર્ષિક મેળવવા મુશ્કેલ ન હોવું જોઈએ. આ માત્ર જેને માટે જ નથી. કોઈ પણ પ્રકારના કેમ, જાતિ કે ધર્મના ભેદ વિના કલ્યાણ કેન્દ્ર રાહત આપે છે. દાનને ઈન્કમટેક્ષમાં કરમુકિત છે.
કોઈ સુભગ પળે કલ્યાણ કેન્દ્રની સ્થાપના થઈ છે. દસ વર્ષમાં ઘણું સુંદર કામ થયું છે અને ભગવાન મહાવીરના નામને સાર્થક
કર્યું
છે.
શ્રી શ્રેયાંસપ્રસાદ જૈન કેન્દ્રના પ્રમુખ છે. શ્રી પ્રતાપ ભેગીલાલ તથા શ્રી જગુભાઈ દેશી ઉપપ્રમુખ છે. શી રીશભદાસ રાંકા અને હું મંત્રીએ છીએ અને શ્રી છોટુભાઈ કામદાર ઉપ-મંત્રી છે. કલ્યાણ કેન્દ્રની ઓફિસ મરકન્ટાઈલ બેન્ક બિલ્ડિંગમાં સાતમા માળે છે.
- ચીમનલાલ ચકુભાઈ કસ્તુરી કુંડલમાં વસે!
રથી કોંગ્રેસ ઉમેદવારને કાંઈ લાભ થવાને બદલે ચેડા મત ગુમાવ્યા હશે. કોંગ્રેસ કોમવાદમાં માનતી નથી, જેને માનતા નથી, કોમ, જાતિ કે ધર્મને રાજકારણમાં લાવવા ન જોઈએ. પણ આ લખવાનું મુખ્ય કારણ તે એ છે કે ગમે તે માણસે જૈન સમાજના આગેવાન હોવાને દાવો કરી જૈન સમાજને નામે આવું કરે તેમાં જૈન સમાજને નુકસાન છે. અને ભવિષ્યમાં તેવું ન બને તેની તકેદારી જૈન સમાજે રાખવી પડશે. ભગવાન મહાવીર કલ્યાણ કેન્દ્ર
૧૯૬૭ ના બિહારના ભીષણ દુષ્કાળ સમયે, મહાવીર જયન્તીને સમારંભ હતો અને શ્રી જયપ્રકાશ નારાયણ મુખ્ય અતિથિ હતા. હું તેમને તેડવા ગમે ત્યારે રસ્તામાં મને કહ્યું કે ભગવાન મહાવીરની જન્મભૂમિ, કર્મભૂમિ અને નિર્વાણભૂમિ એવા બિહારના આ મહાન સંક્ટ સમયે એ કાંઈક કરવું જોઈએ. મને થયું કે અગાઉથી કહ્યું હોત તે ઠીક તૈયારી કરી શકત, છતાં મેં કહ્યું બનતું કરીશ. સ્ટેજ ઉપર થોડા આગેવાન જૈન ભાઈએ બેઠા હતા, તેમને વાત કરી તુરત રૂપિયા ૨૫,00 ના વચન મેળવ્યાં અને મેં જાહેરાત કરી. શ્રી કોયાંસપ્રસાદ જેને કહ્યું આ રકમ બહુ ઓછી ગણાય અને બીજા ભાઈઓને પૂછીને મેં રૂા. ૧,૨૫,૦૦૦ જાહેર કર્યા. ત્યાર બાદ થોડા દિવસમાં લગભગ રૂપિયા ત્રણ લાખ એકઠા કર્યા, એટલું જ નહિ પણ કેટલાક કસાયેલા કાર્યકર્તાએ બિહાર ગયા અને રાજગૃહીની આસપાસના ૪૦૦ ગામડાનું કામ સંભાળી લીધું. આ ભાઈનું કામ એટલું સુંદર અને વ્યવસ્થિત હતું કે શ્રી જયપ્રકાશ નારાયણ બહુ ખુશ થયા એટલું જ નહિ પણ તેમણે સ્થાપેલ બિહાર રાહત સમિતિ તરફથી આ વિભાગ માટે પુષ્કળ મદદ મોકલી. આ ભાઈએએ પાંચ મહિના આ વિભાગમાં કામ કર્યું, રસેડાઓ ચલાવ્યા અને બીજી રાહત આપી. અંતે તેમની પાસે રૂપિયા બે લાખ બચ્યા. તેઓ મુંબઈ પાછા આવ્યા પછી વિચાર કર્યો કે આવી કુદરતી આફતો દેશના જુદા જુદા ભાગમાં વખતેવખત આવે છે અને એક કાયમી સંસ્થા હોય તે સારું. પરિણામે “ભગવાન મહાવીર કલ્યાણ કેન્દ્રની સ્થાપના કરી. આ વાતને દસ વર્ષ થઈ ગયાં. આ દસ વર્ષની પ્રવૃત્તિઓને અહેવાલ કલ્યાણ કેન્દ્ર હાલ બહાર પાડયો છે. આ દસ વર્ષમાં કલ્યાણ કેન્દ્ર તરફથી બિહાર રાજસ્થાન, એરિસા, પશ્ચિમ બંગાળ, આધુ, મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત, વિગેરે રાજ્યમાં દુકાળ, નદીઓની રેલ, અતિવૃષ્ટિ, ધરતીકંપ જેવી કુદરતી આફતોમાં મોટા પાયા ઉપર રાહત કાર્યો થયાં છે. આવા સંકટ સમયે તાત્કાલિક રાહત આપવા ઉપરાંત, કેટલાક સ્થળોએ મકાને બંધાવી આપ્યાં છે. દુષ્કાળના સમયમાં મોટા પ્રમાણમાં અન્નરાહત અને પશુરાહતના કાર્યો થયાં છે. કલ્યાણ કેન્દ્રના કાર્યકર્તાએ જાતે જઈ સ્થાનિક ભાઈઓના સહકારથી આ બધા કાર્યો કરે છે. આ દસ વર્ષના ગાળામાં કલ્યાણ કેન્દ્ર તરફથી લગભગ રૂપિયા ચાલીસ લાખ રાહત કાર્યોમાં વપરાયા છે. દર વખતે સારા પ્રમાણમાં દાન મળી રહ્યાં છે. કેન્દ્ર સરકાર અને રાજ્ય સરકારમાં કલ્યાણ કેન્દ્રની સારી પ્રતિષ્ઠા છે અને લાખો રૂપિયાની વગર વ્યાજની લોન કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકાર તરફથી મળી છે જે પૂરી ભરપાઈ કરી દીધી છે.
કલ્યાણ કેન્દ્રને વખતો વખત આવા રાહત કાર્યો કરવા પડે છે. તે માટે હવે કાયમી આવક થાય તે દ્રષ્ટિએ એક યોજના કરી છે. કેટલાક ટ્રસ્ટો, કંપનીઓ, પેઢીઓ અને ભાઈઓને વિનંતિ કરવાના છીએ કે વાર્ષિક ગ્રાન્ટ, કલ્યાણ કેન્દ્રને આપે અને આ રીતે | દર વર્ષે ઓછામાં ઓછી બે લાખ રૂપિયાની આવક કરવા ધારી છે. * હાલ તુરત પાંચ વર્ષ માટે આ યોજનાનો અમલ થશે. બધા ટ્રસ્ટ, કંપનીએ, પેઢીઓ અને ભાઈઓને અને ખાસ કરી ઉપાશ્રય
"That goes with it! " પરિસના ફ ટપાથ પરના રેસ્તોરાંમાં બેસી મધરાતે ઊંૉફી પીવાની મજા અનેરી હોય. તેમાં યે ઐફિલ ટાવરની પેલી કોરના રેસ્ટોરાંમાં બેસે તે જગતના ભાતીગળ લેક જોતા રહે ને ચિંતન કર્યા કરો. કોઈ અલગારી મજા મળે. બેઠો તો ૧૯૭૪ ના મારમાં ત્યાં. પણ ઓર્ડર આપ્યું, વેઈટ્રેસને કૈફીને. પાસે ભાતીગળ લોકો હતા. બધાં જ એાળખ્યા વિના વાત કરતા બેસી જાય. ન નામ, ને ઠામ, નારંગ, ન દેશ જુએ “માણસ” છે એટલું પૂરતું. વિચાર આવ્યો : રંગનાં, નામનાં, દેશનાં, “બીબાં કોણે બનાવ્યાં? કેવી ઉત્કટ અજાણી “We-feeling” જેને જિંદગીમાં પહેલી વાર જોયાં. ને પછી જોવાનાં નથી, તે વાત કરે, ગીત ગાય, ઘડી બે ઘડી બેસે ને પછી અલવિદા? વિચારું છું ત્યાં કૅફી આવી.
વેઈટ્રેસ અધું અંગ્રેજી જાણે. કૅફી જોડે કેક ને વેફર પણ હતાં. મધરાતે કેક ખાવાની ઈચ્છા નહીં .
મેં કહ્યું, ‘માત્ર કૅફી જોઈએ – કેક ન જોઈએ.’ આ વેઈટ્રેસ જોતી રહી. કહે,
'But, that goes with it ! Cake always goes with cofee!'
ભારે વાત કહી ગઈ. પેરિસનાં બહેન બેઠલાં. સમજવે મને કે એકલી કૅફી પીવાથી અલ્સર થાય. કેક લેવાથી નુકસાન ન થાય. પૅરિસમાં, અરે આખા ફ્રાન્સમાં, યુરેપમાં સામાન્ય રિવાજ કૈફીને ઓર્ડર આપે એટલે કૅફી જોડે કશુંક ખાઇ આપવાને. - તે રાત વિચાર મનમાં ઘોળાયા. પ્રવાસની ડાયરીમાં નોંધાયું:
"That goes with it! હજી સુધી એ વાકય ઉપનિષદની સ્યા જેવું લાગે છે. એક જણે ગુલાબ ચૂટતાં અસંતોષ વ્યકત કર્યો. ‘આ કેવું? આટલું સારું ફૂલ ને તે છોડને કાંટા કેમ કર્યા?” તે કો'કે ફરિયાદ કરી. ‘નાળિયેર આટલું સારું ફળ પણ છોતરાં કેવાં કઠણ?” તે ત્રીજાએ
‘કરી આટલું સારું ફળ પણ ઉનાળે જ કેમ થાય?? * એના ઉત્તાર રૂપે પડઘો પડે. . . 1 - hthat goes with it!' ' , , * ગુલાબની મુલાયમતા કાંટા વડે જ સચવાય ને સમજ્ય. કઠાણ
,
