________________
તા. ૧-૪-
૭
પ્રબુદ્ધ જીવન
૨૨૯
વસંત વ્યાખ્યાનમાળા જ
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘના આશ્રયે યોજાતી વસંત વ્યાખ્યાનમાળાને કાર્યક્રમ નીચે પ્રમાણે યોજવામાં આવ્યો છે. સ્થળ: તાતા ઓડિટોરિયમ, સિમય : દરરોજ સાંજે ૬ વાગ્યે
Su ject: Verdict of the People; its causes & consequences
વિષય : જનતાને ફેંસલો - તેના કારણે અને ભાવિ પરિણામે. તા. ૧૧-૪-૭૭ સેમવાર: શ્રી એમ. સી. ચાગલા
(મુંબઈના વડા ન્યાયાલયના
ભૂતપૂર્વ વડા ન્યાયમૂર્તિ) તા. ૧૨-૪-૭૭ મંગળવાર: ર્ડોઆલુ દસ્તુર
(મુંબઈ વિદ્યાપીઠના
રાજકારણ વિભાગના વડા) તા. ૧૩-૪-૭૭ બુધવાર: શ્રી. પી. જી. માવળંકર
સંસદ સભ્ય. ૧૪છે-૭૭ ગુરૂવાર: શ્રી. બી. જી. વર્ગીસ
(જાણીતા પત્રકાર) ચીમનલાલ જે. શાહ * કે. પી. શાહ - મંત્રીઓ
સંઘના આજીવન સભ્યો
પહોંચાડાય કે જે આ ગામના મત મેળવવા હોય તે રસ્તે બાંધ જ પડશે!
રસ્તો બંધાય કે નહીં એ તે ખબર નથી, પણ આ ચૂંટણી લડવા માટેને મુદો હતો? ના, છતાં તે મુદ્દો ચૂંટણી પર પ્રભાવ પાડી શકે એવો પ્રબળ હતો. અપાયેલાં વચનેથી જગાડાતી જે અપેક્ષાઓ જુવાળ આણે છે, અને ન પળાયેલાં વચનોથી પ્રવર્તેલી હતાશાથી ઓટ આવે છે, અને આવાં અસંગિતપૂર્ણ વચને ચૂંટણીમાં બંને પક્ષો ભરપૂર આપે છે.
રાષ્ટ્રીય કક્ષાએ અપાયેલાં વચનેનાં પરિણામે દૂરગામી હોય છે. સ્થાનિક સ્તરે અપાયેલાં વચનો નિકટવર્તી હોય છે. ૧૯૬૯માં શ્રીમતી ગાંધી એમ કહેતાં હતાં કે મારે તે આ દેશની ગરીબી હટાવવી છે, પણ અમુક લોકો મારા માર્ગની વચ્ચે આવે છે. આ ગરીબી હટાવવાના મંત્ર પર ૧૯૭૧માં પ્રજાએ તેમને ભારે બહુમતી આપી. આ પછી અપાયેલાં વચનોને પરિપૂર્ણ કરવાની આડે જે વાજબી વિઝન આવ્યા તેમાં એક તે ૧૯૭૧નું યુદ્ધ અને બીજું ૧૯૭૩ને પેટ્રોલને ભાવવધારે. પણ આ વિને એવાં મોટાં ન હતાં કે તેને અતિક્રમી ન શકાય. પણ રાજયસત્તાને જ્યારે વચન પાળવા અને સત્તાને સુદ્દઢ કરવા વચ્ચે પસંદગી આવે ત્યારે સત્તા જાય ને તે ભાગે પણ વચને પાળવાની કૃતનિશ્ચયતા હોવી જોઈએ. ઈન્દિરા ગાંધીના વચનેએ તેમના તરફી જુવાળ આણ્યો હતો. અને વચનપાલન તથા સત્તાની જમાવટ વચ્ચે તેમણે બીજા વિકલ્પને પસંદ કર્યો ત્યારે એ આવી. વચન પાળી શકાયો નથી, પણ પાળવા માટે અમે કૃતનિશ્ચય છીએ” એવું કહી કોઈ કટોકટી લાદયા વિના ૧૯૭૬માં ચૂંટણીઓ સામાન્ય ક્રમમાં આવી હોત તો કદાચ લોકમત આટલો વિરુદ્ધ ન જાત; પણ વચન ન પળાયાની હતાશાની સાથે સત્તાની જમાવટ માટે સ્વતંત્રતા પર પડેલી તરાપે પ્રજાના મિજજને ફેરવી દીધે. | ‘મિસામાં પૂરી દઈશ’ એવી ધમકી દેતે ગામડાંને હવાલદાર જે બેલે તેની ધાક લોકોમાં પડે જ. જે દેશના સર્વોચ્ચ નેતાઓને કોઈ વાંક-ગુના વિના મહિનાઓ સુધી અટકાયતમાં રખાતા હોય તે આપણું તે શું ગજું એવી લાગણી પ્રવર્યા વિના રહે નહીં.
પ્રેમાનંદ સુદામા ચરિત્રમાં જ્યારે કૃષણ રાજા થઈ સુદામાં જેવા રંક બ્રાહ્મણનું આતિથ્ય કરે છે, ત્યારે કૃષ્ણની પટરાણીઓને આશ્ચર્ય થાય છે. ત્યારે કૃષ્ણ કહે છે.
હું જે ભેગવું રાજયાસન રે
એ તે એ બ્રાહ્મણનું પુણ્ય રે આ લાગણી શાસકોમાં મતદારો માટે હોવી જોઈએ અને એટલે જ મતદારોને અપાતા વચનને હળવી રીતે લેવાવા ન જોઈએ. વચન ન પાળી શકાય એ માટે પ્રજાને રષ એટલે નથી ભભૂકતે, નહીંતર તે કોંગ્રેસ સરકાર એકાદ દાયકા પહેલાં ઊથલી પડી હોત. કારણકે ચૂંટણી ઢંઢેરામાં કે પંચવર્ષીય યોજનામાં અપાયેલાં વચનેથી હમેશાં રાજપુરુષ પાછળ જ રહ્યા છે. પણ વચન વિસરી જવા માટે પ્રજા માફ નથી કરી શકતી. પ્રજા નિરક્ષર હોય છે, અબૂધ નથી હોતી, અજ્ઞાન હોય છે, અજાગૃત હોય છે, પણ જ્ઞાન મળે ત્યારે જાગૃત થવાની ક્ષમતા ગુમાવી બેઠેલી નથી હોતી. આ વાત ૧૯૭૭ની ચૂંટણીઓએ પુરવાર કરી આપી છે અને આ વાતની નેધ હવે હારી ગયા છે એ પા કરતાં સત્તા પર આવ્યો છે એ પક્ષે લેવી જોઈએ. તે કોના પુણ્ય રાજ્યસન ભોગવે છે એ હકીકત આસન પર બેઠેલાઓએ કયારેય ભૂલવી ન જોઈએ.
હરીન્દ્ર દવે
તા. ૧૩-૩-૭૭ ના અંકમાં ૯૩૫ સુધીના સભ્યોના નામે પ્રગટ થયાં છે. ત્યાર બાદ થયેલા સભ્યોની યાદી નીચે પ્રગટ કરવામાં આવે છે.
૯૩૬ શ્રી યંતિલાલ હરજીવનદાસ શાહ ૯૩૭ શ્રી શશિકાન્ત મોહનલાલ ભાખરિયા ૯૩૮ શ્રી રતનસી રાઘવજી સાવલા ૯૩૯ શ્રી મહેન્દ્ર દામજી છેડા ૯૪૦ થી ગાંગજી કુંવરજી વેરા ૯૪૧ શ્રી શશિકાન્ત ઠાકોરલાલ મહેતા ૯૪૨ શ્રી સુશિલાબહેન આર. મહેતા ૯૪૩ શ્રી હસમુખ એ. તલસાણીયા ૯૪૪ શ્રી નાગજી પ્રેમજી ગાલા
એક હજારના લક્ષ્યાંકમાં હવે ફકત ૫૬ સભ્ય ખૂટે છે. નજીકના ભવિષ્યમાં લક્ષ્યાંક પૂરો કરવા માટે મિત્રોની સહાય જરૂરી છે.
* અવગાહન - શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહનું પુસ્તક ‘અવગાહન” સંઘના સ, આજીવન સભ્યો તેમજ પ્રબુદ્ધ જીવનના ગ્રાહકોને રૂા. ૧૮ ને બદલે રૂ. ૧૨ માં મળી શકે છે. આના માટે ગતાંકમાં ચેડાં વેચાણ કેન્દ્રોના નામે પ્રગટ કર્યા હતા. એ ઉપરાંત તે રાજકોટમાંથી નીચેના સરનામે મળી શશે:
શ્રી મનુભાઈ વોરા : ‘નિરૂપમા', સાડી માર્મ, પરા બજાર, રાજકોટ ૩૬૦૦૦૧.
ચીમનલાલ જે. શાહ
કે. પી. શાહ મંત્રીઓ, મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ
