________________
તા. ૧૬-૩-૭૭
શ્રી સાલી સારાબજીએ જણાવ્યું હતું કે ખરેખર તો આપણે પ્રાયશ્ચિત કરવું જોઈએ. ભાવી પેઢી આપણી સામે આંગળી ચીંધે નહીં તે પ્રમાણે વર્તવું જોઈએ. તમારું કાળજું કઠણ હોવું જોઈએ અને ચૂંટણીમાં તમે તમારી નાગરિક ફરજે નિર્ભય રીતે અને સભાનતા પૂર્વક અદા કરજો.
પ્રબુદ્ધ જીવન
તેમણે પ્રવચન શરૂ કર્યું એ પહેલાં ભરચક તાતા ઓડિટોરિયમના શ્રોતાઓને બે મિનિટ ઊભા થઈ જેમણે ૨૦ મહિનાના કટોકટીના કાળમાં સહન કર્યું છે તે માટે મૌન પ્રાર્થના કરવા વિનંતિ કરી હતી. પ્રવચનને અંતે શ્રી સારાબજીએ ઉજજવળ ભાવિની કામના વ્યકત કરી હતી.
ગાંધીજીના પૌત્ર અને ‘હિમ્મત’ના તંત્રી શ્રી રાજમાહન ગાંધીએ પોતે વિચારો નોંધી રાખેલા મુદ્દાઓને આધારે પ્રવચન શરૂ કરતાં પહેલાં સમગ્ર ભારતીય પ્રજાવતી શ્રી સાલી સારાબજીના આભાર માન્યો હતો.
શ્રી રાજમોહનદાસ ગાંધીએ પોતે શા માટે આ જંગમાં ઊતર્યા છે તેના કેટલાંક કારણા આપ્યાં હતાં. તેમાં જુઠાણાં, વચનભંગ, જેલયાત્રા, વ્યકિતવાદ, રાષ્ટ્રપતિ - વડાપ્રધાનને કાનૂનથી પર કરવાના કાયદા, કુટુંબિનયોજનના ત્રાસ, જ્યપ્રકાશ નારાયણ જેવા નેતાની બદલી વગેરેને સમાવેશ થાય છે.
જનતા પાર્ટી સામેના સત્તાધારીઓના વિધાનોનું તેમણે પોતાની રીતે ખંડન કર્યું હતું .
મહાત્મા ગાંધીની સમાધી રાજ્હાટ ખાતે કટોકટી દરમિયાન પ્રાર્થના વખતે પોતાની સાથે તથા આચાર્ય કૃપલાણી તથા અન્ય સાથીઓ જોડે જે અશોભનીય વર્તાવ કર્યો હતા તેની છણાવટ કરી હતી.
સર્વોદય નેતા શ્રી જ્યપ્રકાશ નારાયણ સાથે કરવામાં આવેલા વ્યવહાર અંગે તેમણે ઘણી જ નારાજી વ્યકત કરી હતી અને કહ્યું હતું કે તેમના જેવી વ્યકિતની અટકાયત કરી એકલા રાખવાના કારણે જ તેમની તબિયત પણ બગડી હોય.
તેમણે જણાવ્યું હતું કે કોઈ પણ રાષ્ટ્રની પ્રગતિ માટે ‘શિસ્ત’ અનિવાર્ય છે અને ‘હિમ્મત’ માં અમે આ બાબત ઉપર ખાસ ભાર મૂકયો હતા.
શ્રી રાજમાહન ગાંધીએ જણાવ્યું હતું કે કટોકટી ચાલુ રાખવાના કારણેા ક્રમશ: બદલવામાં આવે છે. પહેલાં રતિક વાત હતી, પછી કટોકટીના આર્થિક લાભની વાત સામે ધરવામાં આવી અને હવે દાણચોરીની વાતને આગળ ધરવામાં આવે છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ તમામ કારણેા ઘણા જ બાદા અને
નાપાયાદાર છે.
શ્રી રાજમાહન ગાંધીએ પોતાના પ્રવચનમાં સમગ્ર રીતે જનતા પાર્ટી તથા તેની નીતિઓના જોરદાર બચાવ કર્યા હતા.
સંકલન: કનુ મહેતા
આભારદર્શન
મને પંચાતેર વર્ષ પુરા થયાં તે પ્રસંગે મુંબઈ જૈન યુવક સંઘે એક અભિનંદન સમારંભ યોજ્યો. મારે મન આ અભિનંદન કરતાં મારા લેખસંગ્રહના પુસ્તક ‘અવગાહન’નું તે દિવસે પ્રકાશન થાય તે વધારે મહત્ત્વની વાત હતી. તેના લખાણામાં મારી જીવનદષ્ટિની ઝાંખી થશે. તેથી આ સમારંભમાં સાહિત્યકાર મિત્રો વકતાઓ હતા. આ પુસ્તકનું પ્રકાશન મારા જન્મદિને થાય તે માટે ભાઈ યશવંત દોશી અને ડો. રમણભાઈ શાહે અથાક પરિશ્રમ લઈ ઝડપથી તે તૈયાર કર્યું. આ સમારંભમાં ભાઈઓ અને બહેન સારી સંખ્યામાં હાજર હતા. તેમાંના ઘણાંને અંગત મળવાની ઈચ્છા હતી. હું તે સીને મળી ન શક્યા તે માટે ક્ષમા ચાહું છું. તેમાંના કેટલાક ભાઈઓ અને બહેનોએ પત્ર લખી શુભેચ્છા પાઠવી છે. બીજા ઘણાં ભાઈઓ અને બહેન મુંબઇના અને બહારના, તરફ્થી શુભેચ્છાના પત્રા ખૂબ સદ્ભાવભર્યા મળ્યા છે. આ સૈાન આભાર માનતા અંગત જવાબા લખી નથી શકતા તે માટે તેઓ મને ક્ષમા કરશે. તે સૈાના અંત:કરણપૂર્વક આભાર માનવાની આ તક લઉં છું.. ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ પ્રબુદ્ધ જીવન”ના ૨૧ મે અક
“પ્રબુદ્ધજીવન”ના ગયા ૨૧મા અંકની નકલાની જરૂર છે તે જેમણે વાંચી લીધા હોય, અને એની જરૂર નહાય તો તે કાર્યાલય પર મેકલી આપવા વિનંતી છે.
ખરખરા ઝ
(અછાંદસ)
અમે ખરખરો કરી આવ્યાં ! સવારના છાપામાં જ જોયું કે “આઠથી દસમાં બેસણું છે ” એટલે જલ્દી જલ્દ, પરવારીને પ્હોંચી ગયાં
એમને ઘેર.
કેટલું લાક હતું એમને ત્યાં!
આપણે આવ્યાંની ખબર પણ ના પડે કોઈને ! પણ વળી સાથે નસીબે એમનાં બહેન ને કાકીનું ધ્યાન પડયું અમારી પર
(ચાલો આપણી હાજરી તે પૂરાઈ ગઈ !)
66
થોડી મિનિટો બાદ
બે હાથ જેડીને અમે બ્હાર નીકળી ગયાં, (હાશ, છૂટયાં એ ભારેખમ વાતાવરણથી !)
દરવાજા પાસે ચંચળબહેન મળતાં ખબર પડી બ ... ધી વાતની કે આમાં પોલીસ - કેસ કેમ થયેલા વિગેરે વિગેરે ઘણુંય જાણવા મળ્યું. (એમ તો ચંચળ બહેન હોંશિયાર છે, જયાં હોય ત્યાંથી બધુંય જાણી આવે ને), હું! હવે તાલ બેઠો. બધી વાતના – આ બેસણામાં રમાના પીયરિયાં કેમ કોઈ ન્હોતાં દેખાતાં,
અને ગંગાબાના મોં પર તે આંસુ પણ જાણે મગરનાં જ કે? ખેર, જવા દો
એ બધી લપ્પન છપ્પન ! આપણે તો જઈ આવ્યાં ને? જવું તો જોઈએ જ ને ? નહિતર કોઈ કહે... લેકમાં રહેવું ને અળગા કેમ રહેવાય? એમાં તે આપણું ખરાબ દેખાય!
શું? શું પૂછયું – રમા વહુનું? બિચારી હમણાં જ પરણી ને આવું થયું! અરે પણ એને જોઈ જ છે કોણે? એય ખરી અંદર ને અંદર જ ભરાઈ રહી ! આટલા બધા લોકો એને ત્યાં આવેને એ (મારી બેટી) બ્હાર પણ ન નીકળે?
ચાલો, જવા દો એની વાત ! એનું તો ભલું પૂછવું ! પણ આપણે તો જઈ આવ્યા, એટલે એક કામ તો પત્યું ને?
કોણ ? શું કહ્યું?
નીચેથી બૂમ ન પાડો, હું આવું જ છું. લગ્નમાં જવાનું મોડું થશે? હા, આ ઘડીયે આવી. પણ જરા ધીમે બોલો ને
કોઈ સાંભળી જશે તે કહેશે બેસણામાંથી તરત લગ્નમાં? વાંધો નહીં, આવું જ છુ બસ, આ સાડલો બદલું એટલી જ વાર...........
૨૧૫
- ગીતા પરીખ
