________________
અને નિયમનું અખંડ પાલન કરીને જે શ્રી તીર્થકરોનું નામ ગ્રહણ કરે છે, તે જીવ અલ્પકાળમાં સિદ્ધિગતિને પામે છે. (૧)
પરમેષ્ઠિ નમસ્કારને ખરે પ્રભાવ તેની સાધનાથી પ્રાપ્ત થાય છે, તે પણ તે સાધનામાં ઉત્સાહિત થવા માટે તેને શાબ્દિક પરિચયની અપેક્ષા રહે છે અને તે માટે ઉપમાઓ, રૂપકે તથા અલંકારેની પણ આવશ્યકતા. રહે છે. તે બધી વસ્તુઓ વિચાર કરવામાં પ્રેરે છે. શાસ્ત્રોમાં એને અનુપ્રેક્ષા સ્વાધ્યાય કહે છે. અનુપ્રેક્ષા સ્વાધ્યાયને રત્ન શેધક અમલની ઉપમા આપવામાં આવી છે. રત્નને પ્રાપ્ત થએલે અગ્નિ જેમ રનના મળને બાળી નાંખી શુદ્ધિને પેદા કરે છે, તેમ આત્મરત્નને પ્રાપ્ત થએલે અનુપ્રેક્ષારૂપી અગ્નિ કર્મમળને બાળી નાંખી આત્મશુદ્ધિને પેદા કરે છે. અનુપ્રેક્ષા વિચારસ્વરૂપ છે. જેએલા, સાંભળેલા અને અનુભવેલા પદાર્થો ઉપર ફરી ફરી વિચાર કરો અને ચિંતન કરવું, એનું નામ અનુપ્રેક્ષા છે. એથી જ્ઞાન પરિપક્વ થાય છે અને પ્રતીતિ દૃઢ થાય છે. પ્રતીતિપૂર્વકનું દઢ જ્ઞાન સંવેગ અને વૈરાગ્યની વૃદ્ધિ કરે છે તથા ચિત્તવૃત્તિને કૈવલ્ય અને મોક્ષ તરફ વાળે છે.
પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર” ઉપરની અપેક્ષામાં એ બધા ગુણે રહેલા છે. ઉપરાન્ત કુતર્કોથી ઉત્પન્ન થતા મિથ્યા વિચારોને ભગાડી દેવાનું પણ એનામાં સામર્થ્ય છે. એથી એના પડન, પાઠન, શ્રવણ, મનન, પ્રતિપત્તિ અને સ્વીકાર વગેરેમાં મન લાગે છે, તેના જાપ, ધ્યાન વગેરેમાં પ્રવૃત્તિ