________________
જીવનવિસ્તાર
૨૭
તે જ પ્રકારે જે દષ્ટિવલ સર્પની જે ક્રોધજવાળા ઊડતા પક્ષીને પણ ભસ્મીભૂત કરવા સમર્થ હતી, તે જ વાળાનું પલટણ કરી શાંતિમાં તેનું પરિણમન કરવામાં આવતાં, પરમ કલ્યાણ સાધી આપે તેવી હતી. માત્ર તેને ઈષ્ટ કાર્યમાં કેમ પ્રવર્તાવવી એ જ વિચક્ષણતાની અને વૈર્યની અપેક્ષા રહે છે. પ્રભુએ એ કાર્ય કેવી રીતે સાંગોપાંગ પાર ઉતાર્યું તે અત્યંત મનનીય છે અને તે જ પદ્ધતિનો આશ્રય લઈ આપણે પણ આપણી આસપાસના મનુષ્યોના ઘણા નાના મોટા દોષો સુધારી શકીએ તેમ છીએ. બીજાના દોષ સુધારવાની આપણી પદ્ધતિ ભૂલ ભરેલી છે એટલું જ કહેવું બસ નથી. ઘણે ભાગે એક જ વિપરીત હોય છે. શુભના ઈરાદાથી આપણે ઘણીવાર ઊલટા સામા મનુષ્યના દોષનું પ્રમાણ વધારી મૂકીએ છીએ અને આપણા રાગદ્વેષ આપણે સંયમમાં રાખવા અસમર્થ હોઈ ઊલટું આપણે સામા મનુષ્યનું અહિત કરી બેસીએ છીએ. ઘણી વાર ક્રોધી મનુષ્ય પ્રત્યે આપણે અમુક હદે આવ્યા પછી ક્રોધ દાખવીએ છીએ. તેમ થયેથી સામાના દોષમાં વિગુણ વૃદ્ધિ થાય છે. તેના ક્રોધ સામે આપણો ક્રોધ મળતાં વિશ્વમાં ક્રોધનું પ્રમાણ આપણે વધારીએ છીએ. જ્યાં પ્રથમ એક ખોબે ધૂળ ઊડતી હતી, ત્યાં આપણે પણ બીજો ખોબો ઉરાડીએ છીએ. વસ્તુતઃ સામા મનુષ્યના સ્વભાવથી આપણું વર્તન છેક જ વિરોધી અર્થાત તેના ક્રોધ પ્રત્યે આપણે પરમ શાંતિ અને ક્ષમાશીલ રહેવું જોઈએ અને ગમે તેટલી વિકટ કસોટીમાં પણ આપણે આપણો કાબૂ ખોવો
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
