________________
હશે.
કલ્યાણઃ જાન્યુઆરી ૧૯૬૨ ઃ ૮૨પ પણ સમય મળે કે તેઓ સ્વાધ્યાય કરવા જેવા માટે મારે ભાંડારકર ઈન્સ્ટીટયુટમાં લાગી જતા. વૃદ્ધ ઉમરે માંદગીના દિવસોમાં જવાનું થયું. એ કાળ પત્યા પછી હું તેમના પણ મેં તેમને અવારનવાર સ્વાધ્યાય કરતા દશને ગયે. ત્યારે વિશેષ પરિચય ન હતું જોયા છે. તેઓ એમ દઢતાથી માનતા કે છતાં તેમણે મારી સાથે ખૂબ સહૃદયતાથી
જીવનને પવિત્ર રાખવા માટે જ્ઞાનીઓનાં વાત કરી અને મેં પ્રતિકમણનાં કેટલાક વચનનું નિત્ય-નિયમિત અનુશીલન કરતાં સૂત્ર અંગે અટપટા પ્રશ્નો પૂછયા, તે બધાના રહેવું એ સર્વશ્રેષ્ઠ ઉપાય છે.”
તેમણે પ્રસન્નચિત્તે સંતોષકારક ઉત્તર આપ્યા.. સ્વાધ્યાયને બીજો અર્થ મંત્રજપ છે. તેમાં એટલું જ નહિ પણ આ કૃતિ સંઘ માન્ય પણ તેમને ઘણી પ્રીતિ હતી. તેઓ અવારનવાર બને તે માટે તેમણે કેટલાંક કિમતી સૂચનો જપમાલિકા વડે જપ કર્યા કરતા અને ભાવિ પણ કર્યા. શ્રી પ્રતિકમણુસૂત્ર પ્રબોધ ટીકાને કેને પણ તેનું આરાધન કરવાને અનુરોધ પ્રથમ ભાગ બહાર પડ્યા પછી મેં તેની એક કરતા. હું માનું છું કે તેમણે જીવન દરમિયાન પ્રતિ તેમને ભેટ મોકલી, તે તેઓ રસપૂર્વક કરેલ મંત્રજપ લાખોની સંખ્યા સુધી પહોંચે વાંચી ગયા અને તેમાં અમુક સ્થળે સુધારવા
જેવું લાગ્યું તે સુધારીને તેની નકલ મારા પર તપશ્ચર્યાએ પણ તેમનાં જીવનમાં સુગ્ય મોકલી આપી, જે તેની બીજી આવૃત્તિ પ્રકટ સ્થાન મેળવ્યું હતું અને તેથી જ અતિ કઠિન
કરવામાં ઘણી ઉપયોગી થઈ. તેમની આ ગણાતી સંયમસાધના તેમને સુલભ બની
સહૃદયતા હું ભૂલ્યા નથી. ભૂલી શકું એમ નથી. હતી. આજેય તેમના સમુદાયમાં તપશ્ચર્યાનું
ત્યાર પછી જ્યારે પણ તેમને મળવાને આરાધન સારા પ્રમાણમાં થઈ રહ્યું છે, તે પ્રસંગ આવ્યો છે, ત્યારે મને આનંદ જ થયો એમની તપ પ્રત્યેની અનન્ય નિષ્ઠાનું પરિણામ છે. છે. તેમાં બે વસ્તુઓએ મારું ખાસ ધ્યાન
પરંતુ આ બધા કરતાં યે વધારે અસર- ખેચ્યું હતું. એક તો તેમને મળતાં જ તેઓ કારક તેમની સરળતા અને મૃદુતા હતી. પૂવ પ્રસંગનું અનુસંધાન કરી દેતા અને તેઓ નાના-મોટા સહુ સાથે ખૂબ નિખાલસતાથી બીજું શું પ્રગતિ થઈ છે? તે જાણવાની ઉત્સુવાતો કરતાં, અને એ વખતે તેમનાં મુખ પર કતા દાખવતા. મધુર સ્મિત અવશ્ય ફરકતું. કેઈને પોતાનાં તેમના સમુદાય તરફથી મને ‘શાસનવચન કે વતનથી દુઃખ ન ઉપજે તેની તેઓ પ્રભાવક સૂરિદેવ” લખવાનું કામ સુપ્રત થયું પૂરી કાળજી રાખતાં અને બને ત્યાં સુધી ત્યારે હું કવિકુલકિરીટના બને ભાગે ઘણી કઈ કઠોર વચનને પ્રયોગ કરતાં નહિ. કાળજીથી વાંચી ગયો અને તેમાંથી કેટલીક ઉશ્કેરણીજનક પ્રસંગમાં પણ મેં તેમને અતિ હકીકત જાણીને અતિ પ્રભાવિત થયે. અલબત્ત શાંત હાલતમાં ઠેલા જોયા છે.
આમાંની કેટલીક બાબતે મને ધનને યોગ્ય સં. ૨૦૦૬ ની સાલમાં તેઓ પૂના કેમ્પમાં પણ લાગી, આથી મેં તેમની પાસે જઈને ચાતુર્માસાથે બિરાજમાન હતા ત્યારે શ્રી પ્રતિ- પ્રશ્નો પૂછ્યા. તે બધાના તેમણે સ્પષ્ટ અને ક્રમણુસૂત્ર પ્રબોધટીકા અંગે કેટલીક પ્રતિઓ સંતોષકારક ઉત્તર આપ્યા. તેમાં કોઈ વાત