________________
જૈનો પોતાની સર્વ પ્રવૃત્તિઓમાં અને એકંદર જીવનના સર્વ પ્રયોગોમાં તીર્થકરોના જીવનને જ વધારે પ્રધાન સ્થાન આપે છે. અને તેથી જ તેઓના જીવન સાથે સંબંધ ધરાવતી અવન, જન્મ, દીક્ષા, કેવલજ્ઞાન, અને નિર્વાણ એ પાંચ મુખ્ય ઘટનાઓને વધારે આદર આપે છે, વધારે મહત્વ આપે છે. તીર્થકરોની પૂજ્યતા તેમની વિદ્વત્તા, રાજસતા કે રૂપ રંગને આભારી નથી, પરંતુ તેમના તીર્થંકરપણાને આભારે છે. ઊપરની પાંચેય ઘટનાઓ તીર્થંકરપણાના અસ્તિત્વમાં ખાસ પ્રેરક છે. માટે જ તેની પૂજામાં તીર્થકરની પૂજા સમાયેલી જ છે.
તીર્થકરોના જીવન પવિત્ર અને ઉજ્જવળ છે. જગતમાં જે કાંઈ સારભાગ, ઉજ્જવળતા, પવિત્રતા દેખાય છે, તે સર્વ તેમનો જ પ્રતાપ છે, તેમનો જ ઉપકાર છે. તે ઉપકારો ઉડીને આંખે વળગે એવા જગજાહેર અને ચમકતા છે. તેઓના જીવનની ભવ્યતા અસંખ્ય પ્રાણીઓને પોતપોતાના વિકાસ સ્થાન પરથી જરા જરા વિકાસ માર્ગમાં અનાયાસે અગમ્ય રીતે આગળ ને આગળ વધારવા સબળ નિમિત્તરૂપ થયા કરે છે. આ મહાન ઉપકારના બદલામાં વિકાસ સાધક આત્માઓ તીર્થકરોની યાદ-સ્મરણ-સમર્પણ-અભિમુખતા-આરાધના ચોવીશે ય કલાક સતત ચાલુ રાખવા તત્પર રહે છે.
અને તેથી જ તીર્થકરોની અવિદ્યમાનતામાં પણ સાક્ષાતુ અપરિચય પ્રસંગે-આરાધના માટે તેમની પ્રતિમાઓ કરીને પણ જ્યારે જ્યારે અવકાશ મળે ત્યારે ત્યારે અનેક રીતે અનેક પ્રકારની ગોઠવણથી તે દ્વારા તેમની આરાધના કરે છે, તેમને નમે છે, વંદે છે, પૂજે છે, સ્તવે છે. તેને માટે અવકાશ ન હોય તો નામ સ્મરણ કરે છે. જીવનના બીજા પ્રસંગોમાં તેમના તરફ બહુમાનપૂર્વક તેમના ઉપદેશ અને આજ્ઞાઓનો યથાશક્તિ અમલ કરીને તેમની આરાધના કરે છે, તેમનાં ચરિત્રોને યાદ કરે છે અને તેમના ચરિત્રોની યાદમાં જ આખો દિવસ પસાર થાય તો કેવું સારૂં એવા મનોરથો કરે છે. જીવનના વ્યાવહારિક
