________________
ધર્મ વિગેરે મંગળભૂત બાબતોમાં મંગળપણું શાસન છે. તે વિના મંગળભૂત પદાર્થો મંગળભૂત બની શકતા નથી. તો પછી શાસન નિરપેક્ષ કરાયેલો ધર્મ મંગળભૂત શી રીતે બની શકશે ?
ધર્માચરણની વૃદ્ધિ તરફ હાલમાં હંમેશા લક્ષ રહેતું આવ્યું છે. પરંતુ શાસન નિરપેક્ષતાની વૃદ્ધિ તરફ દુર્લક્ષ વધતું જ ગયું છે. પ્રભુના શાસનના આજ્ઞાતંત્રને સ્થાને જમાનાનો આશ્રય લેવાથી પ્રભુશાસન ફેંકાઈ જાય છે તેની ઝાંખી પણ લક્ષમાં રહેતી નથી, પ્રભુશાસન નિરપેક્ષતા ડાંગ તરફ નજર જતી નથી.
ધર્મએ લગભગ ગમતી વસ્તુ છે. જમાનાની હવા શાસનથી નિરપેક્ષપણે તેને વધવા દેવામાં પોતાનો વિજય માને છે. તેમાંથી બચવામાં બહાદુરી સમાયેલી છે. તેની અપેક્ષા આજે કોઈ વિરલા શિવાય કોની પાસેથી રાખી શકાય ?
શાસનની આશાતના કરીને ધર્મનું આચરણ ગમે તેટલું ઉંચા પ્રકારે કરવામાં આવે, પરિણામ હાનિમાં પરિણમ્યા વિના રહે જ નહીં. પૂર્વના મહાપુરૂષોનાં એવાં સચોટ વાક્યો છે.
છેલ્લા સો દોઢસો વર્ષમાં એક બાજુ જૈનધર્મની આરાધનામાં અને બીજી બાજુ જૈનશાસનની તીવ્ર ઉપેક્ષામાં જેટલો ભાગ ભજવાયો છે, તેવો મોટો દોષ કદી થયો હોવાનો ઇતિહાસ જાણવામાં નથી.
સેકડો બાબતોમાં શાસન અને શાસ્ત્ર સાપેક્ષતા હોવા છતાં, બે પાંચ મુદ્દાની બાબતોમાં પણ નિરપેક્ષતા રખાઈ જાય, તો પણ અતિ વિષમ પરિણામ આવ્યા વિના ન રહે.
.
શાસન નિરપેક્ષતાથી થતાં ઢગલાબંધ કાર્યો કરતાં શાસન સાપેક્ષ થોડાં પણ કાર્યો વધારે સારાં પરિણામ લાવનાર હોય છે, નુકશાન તો ન જ કરે. શ્રી હરિભદ્રસૂરિશ્વરજી મહારાજશ્રીના જણાવ્યા પ્રમાણે
૬૨
