________________
વ રાજી . .
ના સાનિધ્ય દરેકે દરેક
ગુંચવાડાના પ્રસંગે પણ તેઓ તેમને ભૂલવા રાજી નથી હોતા. દરેક દરેક ધાર્મિક કાર્યમાં, દરેકે દરેક વ્યાવહારિક કાર્યમાં, સુખના પ્રસંગમાં તેઓનું સાનિધ્ય છોડતા નથી, ભૂલતા નથી. તેઓના જગત ઉપરના મહાન ઉપકારો સમજનાર ભકતોને અનાયાસે આમ કરવા પ્રેરે છે, એમ કરવાનો ઉત્સાહ બળાત્કારે ઉત્પન્ન કરે છે.
તેઓ કેવળ તીર્થકરોને અને તેમની પ્રતિમાઓને જ પૂજે છે એટલું જ નથી, પરંતુ તીર્થકરોના જીવન સાથે સંબંધ ધરાવતી અને તેમના ઉપદેશના મૂળ સિધ્ધાંતો, રત્નત્રયી સાથે સંબંધ ધરાવતી કોઈ પણ વસ્તુ, કોઈ પણ પ્રસંગ, કોઈ પણ સ્થળ અને એવું બીજું જે કોઈ હોય તે સર્વને તીર્થકરોના સંબંધથી પૂજ્ય માને છે. દિવસે જેટલો વખત મળે અને જેટલી આરાધના થઈ શકે તેટલી કરે છે. રાત્રે પણ જેટલી બની શકે તેટલી કરે છે.
કેટલાક ભક્તો એવા પણ હોય છે કે તીર્થંકર પ્રભુનું કે છેવટે તેમના પ્રતિમાનું દર્શન કર્યા વિના મોઢામાં કાંઈ પણ નાખતા નથી. આખો દિવસ દર્શન ન થાય તો ઉપવાસ કરે છે અને ખાનપાન લેતા નથી. કેટલાક ત્રિકાળ દર્શન તો કરે જ છે. કેટલાક ફરજિયાત સાત વખત તેઓના ચૈત્યને વંદન કરે છે. એકંદર તીર્થકરોની કોઈપણ પ્રકારની આરાધનાની વિરહની ક્ષણે તેમને વેદનાકારક ભાસે છે.
જિનમંદિર આર્ય સંસ્કૃતિની કેન્દ્ર સંસ્થા છે. ધાર્મિક જીવનનું કેન્દ્ર છે. આ ભવ તેમ જ ભવાન્તરમાં થતા જીવનવિકાસમાં તે સર્વથી બળવત્તર નિમિત્ત છે. નાની મોટી ઈતર ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ પણ સીધી કે આડકતરી ત્યાંથી જ ઉદ્દભવ પામે છે. અનભિમુખ પ્રાણીને વિકસમાગ તરફ અભિમુખ કરવાનો અગમ્ય ઉપદેશ ઉચ્ચારતું મુંગું ઉપદેશક શાસ્ત્ર છે. ભુલા પડેલા મુસાફરોને દિવાદાંડી સમાન છે. ઘવાએલા દિલને રૂઝ લાવવાની સંરોહિણી ઔષધિ છે. પહાડી ભાંખરામાં કલ્પવૃક્ષ છે. સળગતા વડવાનલમાં હિમકુટ છે. ખારા સાગરમાં મીઠી વીરડી છે. ભૂતકાળની
