________________
તીર્થકર મહાજનોની આજ્ઞામાં શ્રી ગણધરો, આચાય વિગેરે મહાજનો તેમના પ્રતિનિધિઓ સમજવા.
તેઓની આજ્ઞામાં અન્ય સાધુ સાધ્વી મહાજનો. તેઓની આજ્ઞામાં સ્થાનિક શ્રાવક મહાજનો, અને તેઓની આજ્ઞામાં સ્થાનિક ગામો અને શહેરોના અનુયાયી અને દોરવણી આપનારા નગરશેઠો, જગતશેઠો અને સંઘના અગ્રણીઓ વિગેરે, ચક્રવર્તીરાજા, શરાફો અને સમાજ તથા કુટુંબના અગ્રેસરો વિગેરે.
આ પ્રમાણે ઉપરથી પ્રતિનિધિત્વ ગોઠવાયેલું છે. મહાપુરૂષોએ ઉત્તમ સિધ્ધિ પ્રાપ્ત કર્યા પછી તેના બીજા જીવોને લાભ આપવા શાસન સ્થાપીને વિનિયોગ કર્યો છે. તેનો અમલ ધર્મગુરૂ વિગેરે દરેક મહાજન કરાવે છે.
તેમાં નિસ્વાર્થભાવે સર્વનું કલ્યાણ સમાયેલું છે. સર્વજ્ઞપણાથી ગોઠવાયેલી એ વ્યવસ્થા જ એવી છે કે તે પ્રમાણે વર્તવાથી બીજા દોષો વચ્ચે વિબ કરવા છતાં એકંદર સર્વનું હિત જ થાય.
પોતાના એકના જ અંગત સ્વાર્થ માટે જગતની શ્વેત પ્રજાએ આજ્ઞાશાસનની સામે ડેમોક્રેસી-લોકશાસનની વ્યવસ્થા વ્યાપક કરી છે. મોટા ખર્ચે પોતાનું શિક્ષણ આપી તે તે દેશના લોકોને લોકશાસનની પદ્ધતિનું શાસન ચલાવવા તૈયાર કરાય છે, અને તેવાઓનો ઉપયોગ લોકશાસનને વ્યાપક કરવામાં કરાય છે. જેમ જેમ લોકશાસન વ્યાપક થતું જાય, તેમ તેમ એકંદર પ્રજાને હિત કરનાર આજ્ઞાશાસન જોખમમાં મૂકાતું જાય, અને પ્રજા નિરાધાર બનતી જાય.
લોકશાસનનું નેતૃત્વ શ્વેત આગેવાનોના હાથમાં હોવાથી, આજ્ઞાશાસન તૂટી પડતાં તમામ માનવોના તમામ પ્રકારના જીવન તત્વો ઉપર સંપૂર્ણ
