________________
૫. આ કાર્ય તીર્થકર તરીકેનું પણ છે. શ્રી હરિભદ્રસૂરિશ્વરજી મહારાજાએ કહ્યું કે તેઓનું તીર્થકર નામકર્મ આ રીતે સફળ થાય છે અને કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યા પછી પણ જ્યારે ધર્મશાસન સ્થાપે છે, ત્યારે તે સર્વશાસનો તેના પેટામાં સમાઈ જાય છે. ધર્મશાસનના અંગમાં સામાજિક શાસન, આર્થિક શાસન, રાજ્ય શાસન વિગેરે સમાઈ જાય છે, અને તે સર્વ તીર્થંકર નામકર્મના ઉદય તરીકે થાય છે.
આ શિવાય વ્યવસ્થા કરવાનો બીજો કોઈ ઉપાય જ નહોતો. આ ચાર પુરૂષાર્થની વ્યવસ્થા જ સાંગોપાંગ સારામાં સારો ઉપાય હતો. એમ કરીને વિશ્વ ઉપર તેઓએ મહાનમાં મહાન અનન્ય ઉપકાર સદાને માટે કરેલો છે તેમની રચના કૃત્રિમ નથી, પ્રાકૃતિક બળો સાથે બંધબેસતી છે. કષ, છેદ, તાપ અને તોડનને સહન કરનારી છે.
૬. ત્યાર પછીના તીર્થકરોએ પણ મહા ધર્મશાસન સ્થાપવા સાથે જ ચાર પુરૂષાર્થની સંસ્કૃતિને જ વ્યવસ્થિત કરી છે. કેમકે ધર્મ પુરૂષાર્થ વ્યવસ્થિત થાય એટલે બીજા પુરૂષાર્થો સહજ રીતે જ વ્યવસ્થિત થાય. જેથી ન્યાય, નીતિ, સદાચાર, અહિંસા, સત્ય વિગેરે ગુણો પ્રવર્તે. હેત, પ્રેમ, સંતોષ, શાંતિ, પરોપકાર, વાત્સલ્ય, દીઘયુષ્યતા, સુલેહ, સુવ્યવસ્થા વિગેરે સહજ રીતે જ પ્રવર્તે છે.
૭. તીર્થંકર પ્રભુને પગલે ચાલીને સંખ્યાતીત ત્યાગી તપસ્વી સંયમી સ્ત્રી પુરૂષ મહાત્માઓ એ સર્વને ટકાવી રાખવામાં જીંદગીભરના અસાધારણ ભોગો આપી પુરૂષાર્થ પાથરે છે. તીર્થકરોની લોકોત્તર લોકોપકારિતાનો વિનિયોગ આ રીતે વિશ્વભરમાં ફેલાય છે.
૮. જો તીર્થકરોના ધમપદેશમાંથી અનેક એકાંત અને એક તરફી ધર્મો તથા સંપ્રદાયો નીકળ્યા છે, તેથી જગતને નુકશાન થયું છે. પરંતુ તેના સાથે જ શાસનની મૂળ શુદ્ધ પરંપરાનું અસ્તિત્વ પણ તેને લીધે
