________________
રાંધેલી ૨સોઈમાં જેમ રંધાયા પછી ભોજ્યપણું દાખલ થાય છે-ત્યારે તે ભોજ્ય બને છે, તે પ્રમાણે મંગળરૂપ ગણાતા પદાર્થોમાં શાસન સાપેક્ષપણું દાખલ થાય ત્યારે જ તેમાં મંગળપણું દાખલ થાય છે, અને ત્યારે જ તે બાબતો મંગળરૂપ ગણાય છે. અન્યથા મંગળ પણ મંગળ રૂપ ન બને. મંગળપણું દાખલ થયા વિના મંગળ કેમ કહેવાય ?
‘સર્વ મંગલ માંગલ્યમ્’ એ સામાન્ય અર્થબોધક નથી. મહા અર્થબોધક હોવાનું તે પદ જણાઇ આવે છે. સાક્ષાત શબ્દોમાં ઉપર જણાવેલો ભાવ તેમાં જણાવ્યો છે.
ધર્મ એ ઉત્કૃષ્ટ મંગળ છે, એમાં ના નથી. પણ તે શાસન સાપેક્ષ હોય ત્યારે જ તેમાં મંગળપણું દાખલ થાય છે, અને તે ઉત્કૃષ્ટ મંગળરૂપ બને છે.
શાસન સાપેક્ષતાનો આ પ્રશ્ન અગ્રગણ્ય મહાત્મા પુરૂષોએ તાબડતોબ હાથ ધરવાની જરૂર છે. વહેલામાં વહેલી તકે આ પ્રશ્ન વિચારણા માંગી લે છે.
તેના પેટામાં પછી ભલે હજારો વિચારણાઓ કરવામાં આવે. પછી જ તે સાર્થક બનવાની છે. નહીંતર જળમંથન બની રહેવામાં હવે શંકા જણાતી નથી. શાસન ઉપરની આંધીઓને જોર મળતું જાય છે, એટલે ગમે તેટલી નાની બાબતોના ફાયદાઓ પણ તણાઇજ જવાના. માટે મુખ્ય વસ્તુ તરફ અસાધારણ પ્રયાસો કરવાની જરૂર છે. શાસનમાં મુખ્ય વસ્તુ ઉપર મુખ્યપણે લક્ષ રાખવાની ભલામણ છે. મુખ્યને ભોગે ગૌણ બાબતો ઉપર ભાર ન અપાય. શ્રી પ્રશમરતિ પ્રકરણમાં પણ આ વાત શબ્દાંતરથી કહેવાયેલી છે.
મહા જવાબદાર ને જોખમદાર મુળ પરંપરાની શ્રી તીર્થંકર દેવના શાસન તરફની વધતી જતી નિરપેક્ષતા, ઘટતી જતી વફાદારી, વધતી જતી બિનવફાદારી એક ક્ષણ પણ ઉપેક્ષા લાયક કેમ રહી શકે ? કેમ
૨૧
