Jain Shasan 1997 1998 Book 10 Ank 01 to 48

Book Title: Jain Shasan 1997 1998 Book 10 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir

View full book textPrevious | Next

Page 786
________________

યાત્રાસંઘેનું વિશુધ્ધ વિશેષણ કયું? છ'રી પાલિત કે દરી’ પાલક ?
–શ્રી હિતકાંક્ષી છે
પ્રશ્ન : ૧. છરી' પાલિત સંઘ, ૨. ૬ધરી’ પાલક સંઘ, ૩. “રી પાળ સંઘ. છે
ઉપરના ત્રણ શબ્દસમૂહોમાંથી વ્યાકરણશાસ્ત્ર દષ્ટિએ કે શબ્દસમૂ યથાર્થ કે ગણી શકાય?
ઉત્તર ઃ ૧. “છરી પાલિત સંઘ” આ શબ્દપ્રયોગમાં છરી અને “પાલિત? 6 ૨ આ બે અંશેની વિચારણા કરવાની છે.
તેમાં પ્રથમ અંશ છરી અંગે વિચારણા કરતાં એમ લાગે છે કે “છ” અને એ “રી સાથે વાંચતાં શાક સમારવાની “છરીને ભ્રમ થવાની શક્યતા છે. તેથી આવા જ કે પ્રયોગમાં શબ્દને બદલે સંખ્યાંક (આંકડા)ને ઉપયોગ વધુ ઉપાદેય છે. અર્થાત્ છરી 8 નહિ, પણ “ર” લખવું વધુ સારું છે.
બીજા “પાલિત” અંશની વિચારણા કરતાં “પાલિત સંઘ એવો શબ્દ પ્રયોગ જ વ્યાકરણશાસ્ત્રની દષ્ટિએ યોગ્ય જણાતું નથી.
પાલિત' એ સંસકૃત ૧૦ મા ગણના પાલ” (પાલયતિ) ધાતુનું કર્મણિ૬ભૂતકૃદન્તનું રૂપ છે. તેનો અર્થ “થી–વડે પળાયેલા–રક્ષાયેલ” એવો થાય છે, જે 8. છે વધુ અભિપ્રેત નથી.
૨. દરી’ પાલક સંઘ અને ૩. ૬રી પાળ સંઘ–આ બંને પ્રયોગ શુદ્ધ અને * અભિપ્રેત છે. “પાલક’ શબ્દ સંસ્કૃત ભાષાને છે અને પાળત” શબ્દ ગુજરાતી ભાષાને છે.
પાલક' શબ્દમાં વાચક “અક” પ્રત્યય હોવાથી તેને અર્થ “પાલન કરનાર એવો થાય છે.
-ડો. અરુણોદય ન. જાની (વડેકરા) ૨ ભવસમુદ્રથી તારે તેને તીર્થ કહેવાય અને ભવસમુદ્રથી તરવાની ભાવનાવાળે હેય તેને યાત્રિક કહેવાય. | તીર્થયાત્રા દરમિયાન યાત્રિકે પાળવાના આચાર :
૧. હૃદયમાં સમ્યત્વ ધારણ કરવું, ૨. પગ વડે ચાલવું, ૩. એકાસણું કરવું છે, ૨ ૪. સચિત્ત આહારને ત્યાગ કર, ૫. બ્રહ્મચર્ય પાળવું, ૬. સંથારે શયન કરવું.
(જુઓ અનુ. ટાઈટલ ૩ ઉપર) છે


Page Navigation
1 ... 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092