Book Title: Haim Prakash Maha Vyakaranam Uttararddham
Author(s): Kshamavijay
Publisher: Hiralal Somchand Kot Mumbai
View full book text
________________
९१० महामहोपाध्यायश्रीविनयविजयगणिविरचिते खोपज्ञहैमलघुजीवातुः जीवितं औषधं अन्नं उदकं द्रव्यं च ॥ ७८२ ॥ यमेवुक (७८३) यमू यदुः क्षत्रियः ॥७८३ ॥ शीङो धुक् (७८४) शीधुः मद्यविशेषः ॥ ७८४ ॥धूगो धुन् च (७८५) धूम् अस्मात् धुक् , अयं चास्यादेशः स्यात् । धन्धुः दानवः ॥ ७८५॥ दाभाभ्यां नुः (७८६) डुदांग , दानुः गन्ता यजमानः वायुः आदित्यः दक्षिणार्थं धनम् । भांक्, भानुः सूर्यः रश्मिश्च । ५चित्रभानुः अग्निः । स्वर्भानुः राहुः । विश्वभानुः आदित्यः ॥ ७८६ ॥ धेः शित् (७८७) नुः । शित्त्वात् 'आत्सन्ध्यक्षरस्य' (४।२।१) इत्यात्वं न स्यात् । धें धेनुः नवप्रसूतिका गवादिः ॥ ७८७॥ सुवः कित् (७८८) नुः । षूडौक् सूनुः पुत्रः॥ ७८८॥ हो जह च (७८९) ओहांक् अस्मात् कित् नुरस्य चायमादेशः स्यात् । जहुः गङ्गापिता ॥ ७८९॥ वचेः कगौ. च (७९०) वचंक्
अस्मात् नुः कगौ चास्यान्तादेशौ स्यातात् । वक्नुः वग्नुश्च वाग्मी ॥ ७९० ॥ कृहनेस्तुक्नुको १०(७९१) दुकंग् कृतुः कर्मकरः । कृणुः कोशाकारः कारुश्च । हनं हतुः हिमः । हनुः वक्त्रैक
देशः । बाहुलकानलोपः ॥ ७९१ ॥ गमेः सन्वच (७९२) अस्मात्तुक्नुको सन्वद्भवतः । जिगन्तुः ब्राह्मणः । दिवसः मार्गः प्राणः अग्निश्च । जिगन्नुः प्राणः बाणः स्थगः मीनः वायुश्च ॥ ७९२॥ दाभूक्षण्युन्दिनदिवदिपत्यादेरनुङ् (७९३) एभ्यो ङिदनुः । डुदांग्क् , दनुः दानवमाता । भू भवनुः मेघः चन्द्रः भवितव्यता हंसश्च । क्षणूग, क्षणनुः यायावरः । उन्दैप् १५ उदनुः शुकः । णद, नदनुः मेघः सिंहश्च । वद, वदनुः वक्ता । पत्ल, पतनुः श्येनः आदिग्रहणा
दन्येपि । कित्त्वमकृत्वा डितकरणं वदेर्वृदभावार्थम् ॥७९३ ॥ कृशेरानुक (७९४) कृशच् कृशानुः वह्निः॥७९४ ॥ जीवेरदानुक (७९५) जीरदानुः । कित्करणं गुणप्रतिषेधार्थम् । वलोपे हि नाम्यन्तत्वाद्गुणः स्यात् ॥ ७९५ ॥ वचेरनुः (७९६) वचक्नुः वाग्मी आचार्यः ब्राह्मणः
ऋषिश्च ॥ ७९६ ॥ हृषिपुषिघुषिगदिमदिनन्दिगडिमण्डिजनिस्तनिभ्यो रित्नुः २०(७९७) एभ्यो ण्यन्तेभ्यः इत्नुः । हृषंच हृषू वा । हर्षयित्नुः आनन्दः स्वजनः रङ्गोपजीवी प्रियंवदश्च । पुषंच पोषयित्नुः भर्ता मेघः कालश्च । 'घुषण विशब्दने' घोषयित्नुः कोकिल: शब्दश्च । 'गदण् गर्ने गर्दयित्नुः पर्जन्यः वावदूकः भ्रमरः कामश्च । मदैच मदयित्नुः मदिरा सुवर्णमअलङ्कारश्च । टुनदु, नन्दयित्नुः पुत्रः आनन्दः प्रमुदितश्च । गडयित्नुः बलाहकः । मडु,
मण्डयिलुः मण्डयिता कामुकः । जनैचि, जनयित्नुः पिता । स्तनण् स्तयित्नुः मेघः तद्गर्जितं च २५॥ ७९७॥ कस्यर्तिभ्यामिपुक (७९८) कस कसिपुः भोजनम् । रिपुः शत्रुः ॥ ७९८ ॥ कम्यमिभ्यां बु (७९९) कम्बुः शङ्खः । अम्बु जलम् ॥ ७९९ ॥ अभ्रेरमुः (८००) अभ्रमुः देवहस्तिनी ॥ ८०० ॥ यजिशुन्धिदहिदसिजनिमनिभ्यो यु: (८०१) यज्युः अग्निः अध्वर्युः यज्वा शिष्यश्च । 'शुन्ध शुद्धौ' शुन्ध्युः अग्निः आदित्यः पवित्रं च । दहं, दह्युः अग्निः । 'दसूच उपक्षये' दस्युः चौरः । जनैचि जन्युः अपत्यं पिता प्रादुर्भावः वायुः प्रजापतिः प्राणी च । ३० मनिंच । मन्युः क्रोधः कृपा शोकः क्रतुश्च ॥ ८०१॥ भुजेः कित् (८०२) युः । भुजंप भुज्युः
अग्निः आदित्यः गरुडः भोगः ऋषिश्च ॥ ८०२ ॥ सर्तेरय्वन्यू (८०३) अस्मात् अयु अन्यु एतौ स्याताम् । सरयुः नदी वायुश्च । दीर्घान्तमिम मिच्छन्त्येके । सरयू: श्लिष्टनिर्देशात्तदपि सङ्घहीतम् । सरण्युः मेघः आश्विनोर्माता समेघो वायुश्च ॥ ८०३ ॥ भूक्षिपिचरेरन्युक् (८०४)
भुवन्युः । ईश्वरः अग्निश्च । क्षिपीत्, क्षिपन्युः वायुः वसन्तः विद्युत् अर्थः कालश्च । चरः चरण्यु३५ र्वायुः ॥ ८०४॥ मुस्त्युक (८०५) मंत्, मारयति, मृत्युः कालः मरणं च ॥ ८०५ ॥
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
Page Navigation
1 ... 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636