Book Title: Darshanik Kosh Part 02
Author(s): Chhotalal N Bhatt
Publisher: Gujarat Varnacular Society Ahmedabad

View full book text
Previous | Next

Page 41
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (લક્ષણ) છે. ( ૧૫ ) ' વપૂર્ણતા-અજ્ઞાની મનુષ્યને જેમ ! હેય, તેમજ ઉપાદાન કારણ હોય, એવી રીતે દેહ વિષે આત્માપણાની દઢ બુદ્ધિ હોય છે, જે અભિન નિમિત્તપાદાને કારણુપણું તે તેમ પરમાત્મામાં જે આત્માપણાની દઢ બુદ્ધિ બ્રહ્મનું તટસ્થ લક્ષણ ઉદા–જેમ કરોળિયા હોવી તે બોધની પૂર્ણતાને અવધિ છે. પિતાના શરીરમાંથી તાંતણ કાઢીને તે વડે ' વોટ–અહંકારાદિકની સાથે જાળની રચના કરે છે માટે તે કળિયે આત્માની તાદાઓ અધ્યારૂપ ગ્રંથિને જે ! જાળનું ઉપાદાન કારણ છે તેમ નિમિત્ત કારણ ફરીને ઉદય ન થ તે બોધનું ફળ છે. પણ છે. તેની પેઠે બ્રહ્મની સત્તા વિના જગતની વધસાપનમૂ-શ્રવણ, મનન અને | સત્તા હોઈ શકે નહિ, તથા એવી જગતની નિદિધ્યાસન, એ ત્રણ બેધનાં (જ્ઞાનનાં) સત્તા હવામાં બ્રહ્મ સિવાય બીજું કઈ સાધન છે. | સ્વતંત્ર કારણ જોવામાં આવતું નથી માટે વધvમૂ–મિથ્યા એવા દેહાદિક બ્રહ્મ પણ જગતનું અભિન્ન નિમિત્તપાદાન કારણ છે. પદાર્થોથી પ્રત્યફ આત્માનું જે વિવેચન (જૂદો કરીને જાણવાપણું) તે બેધનું (જ્ઞાનનું સ્વરૂપ ३. भूतोपादान कारणत्वे सति कर्तृत्वम् । આકાશાદિ ભૂતોનું ઉપાદાનત્વ હોઈને જે કર્તાब्रह्म-निखिलनामरूपात्मकप्रपञ्चाकारेण परि- | પણું તે બ્રહ્મનું તટસ્થત્વ. જમમાનમાયાધિષ્ઠાનમ | નામરૂપાત્મક સઘળા | ૪. સમગ્ર જગતનું ઉપાદાનપણું એ પણ સઘળા જગતને આકારે પરિણામ પામી ! બ્રહ્મનું તટસ્થ લક્ષણ છે. માયાનું અધિષ્ઠાન તે બ્રહ્મ. બ્રહ્મનg –કરામલકત સંશય તથા ત્રાર્થમઃ-૩પસ્થસંચઃ ઉપસ્થ ઈકિયનો વિપરીત ભાવનાથી રહિત જે અખંડ એકરસ નિગ્રહ કરે તે. આનંદ બ્રહ્મના સાક્ષાત્કારવાળા હોય તે. - ૨. ગામથુનર્જનમાં આઠ પ્રકારના ત્રહ્મવેત્ત-હું બ્રહ્મ છું, એવો સાક્ષાત્કાર મૈથુનને ત્યાગ, એ આઠ પ્રકાર આ પ્રમાણે જેને થયો હોય તે. ( જ્ઞાનની “ સત્તા પતિ' છે –“નં સ્પર્ધાનું કેન્દ્ર: વીર્તને માથામાં ભૂમિકાવાળાને એ શબ્દ લાગુ પડે છે.) संकल्पोऽध्यवसायश्चक्रियानित्तिरेव च । एतन्मैथुन ત્રવિદ્ધાવાન –બ્રહ્મ અને આત્માના મટા (રાજપૂર્વકનુણતમ્) | ” સ્ત્રીનું દર્શન, એકવામાં સમાધિવાળા હોય છે. આ પુરૂષ સ્પર્શન, કેલિ, કીર્તન, ગુહ્ય ભાષણ, સંકલ્પ, પિતાની મેળે સમાધિમાંથી જાગી શકતો નથી. નિશ્ચય, અને ક્રિયા નિવૃત્તિ, એ સઘળું રાગ | (જ્ઞાનની “પદાર્થોભાવની' ભૂમિકાવાળો.). પૂર્વક કરવામાં આવે છે તે અષ્ટાંગ મૈથુન વક્ષg -બ્રહ્માક્યરૂપ સમાધિકહેવાય છે. (દર્શનાદિ આઠ પ્રકારનાં લક્ષણ માંથી જે પોતાની મેળે કે બીજાથી જગી તે તે શબ્દોમાં જેવાં.) | શકે છે તે. ( તુર્યાવાળો.) ત્રસ્ત થક્ષણામુ:-પાટુત્પત્તિરિથતિ- ત્રરંથ-લૈકિક વૈદિક સર્વવ્યાપારોથી ચારવિમ્ | જગતની ઉત્પત્તિ, સ્થિતિ : રહિત થઈને કેવળ બ્રહ્મ ચિંતન પરાયણ જે અને લયનું કારણપણું, એ બ્રહ્મનું તટસ્થ { પુરૂષ હોય તેને બ્રહ્મસંસ્થ કહે છે. લક્ષણ છે. - બ્રહ્માજી –સ્વાવરણમૂતકાપર્વતતા૨ ઝાકઝમામન્નનિમિત્તાવાનળમાં પૃથવીતવાદ્યસમુ સક્રિતમ પિતાના આવજગતની ઉત્પત્તિ વગેરેનું જે નિમિત્ત કારણ રણભૂત લોકાક પર્વત, તેની બહારની For Private And Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134