Book Title: Darshanik Kosh Part 02
Author(s): Chhotalal N Bhatt
Publisher: Gujarat Varnacular Society Ahmedabad

View full book text
Previous | Next

Page 49
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( ૧૬ ) નાશ થાય છે, માટે તે એને કઈ બ્રહ્મ | માંથી જાગેલા માણસને “સુષુપ્તિમાં હું નહોત' પ્રલય” પણ કહે છે. આ પ્રલયમાં ફક્ત એ અનુભવ થાય છે માટે આત્માનું ખરું અજ્ઞાનજ બાકી રહે છે. | સ્વરૂપ શૂન્ય છે, એવો તેમનો મત છે. પટ્ટામોદ – રાસ-સાધનવૃતસ્થાપિ સર્વ. માન–-સર્વત્રાગ્રતિભાવઃ સર્વત્ર નહિ સુનાતીય રે મૂસાર વિર્યવિશેષ: સાધન નમવાપણું તે માન. રહિત છતાં પણ મને સર્વ સુખનું સજાતીય! ૨. પુદકાન્તરે પતિ તરઃા બીજા જે કાંઈ હોય તે પ્રાપ્ત થાઓ, એવા પ્રકારનો ! પુરૂષે સત્કાર કર્યો હોય તે માન. એક વિપર્યય તે મહામહ. એને કાઈ “રાગ ३. अविवेकिनाभ्युत्थानाभिवादनपूर्वकत्वे પણ કહે છે. ક્ષત્તિ વિમવિ ફૂગાવં માનત્વ અવિવેકી (એટલે મદાવાચ-તવંઘવાર્થવાળવવા | સંસારી) મનુષ્ય ઉભા થઈ સામા આવી તત્વ અને હું પદાર્થોની એક્તાનું બેધક વાક્ય. | નમસ્કારી શરીરનો એક જાતને સત્કાર - ૨. પરસ્પરન્વાર્થ વાક્યે મહાવીરચના કરવાપણું તે માનવ. જે પરસ્પર સંબંધવાળા અર્થવાળું હોય તે मानसजपः-जिह्वोष्टादिव्यापारहितं शब्दाવાક્ય મહાવાક્ય કહેવાય. વૈશ્વિન્તન જીભ અને ઓઠ હલાવ્યા સિવાય રૂ. (મીમાંસકોને મતે) વ સમતાવરપ શબ્દ અને અથેનું ચિંતન કરવું તે. ક્ષતિ જુવાવFાં ઘણાં વાક્યોના સમદાયરૂપ માનવ-વિદ્યમાનૈરવિદ્યમાનવ ગુરમહાઈને જે એક વાક્ય હોય તે મહાવાક્ય. ઋધિત્વમ્ ! જે ગુણે પોતાનામાં હોય કે ન માવવાનુમાનવમૂ(ન્યાયમતિ) પક્ષે હોય, પણ તેવા ગુણો વડે જે પિતાનાં વખાણ કરવાપણું તે માનિસ્વ. प्रकारान्तरेण साध्योपसंहारशालित्वे सति दृष्टान्ते પ્રકારાન્તરા સાસંદારશસ્તિત્વમ્ ! પક્ષમાં ! મનોચિયુદ્ધવિના ધ્યાન સાધ્યનો ઉપસંહાર એક રીતે કર્યો હોય અને વડે જન્ય સુખ તે. माया-हृदयेऽन्यथा कृत्वा बहिरन्यथा દષ્ટાતમાં બીજી રીતે સાધ્યને ઉપસંહાર વ્યવરણનું હૃદયમાં જૂદા પ્રકારનો ભાવ કર્યો હોય એવું અનુમાનપણું તે મહાવિદ્યાનુ ઘા રાખીને બહારથી જૂદે પ્રકારે વ્યવહાર કરવો માનવ કહેવાય. તે માયા ( કપટ). માત્રા-વધારા હસ્વ અક્ષરને २. रजस्तमोऽनामिभूतशुद्धसत्त्वप्रधाना माया। બોલતાં જેટલે કાળ લાગે તેને (એક) માત્રા રજોગુણ અને તમોગુણથી નહિ દબાયલી કહે છે. - ૨. કારચારનવાજ: I કારને ઉચ્ચાર! શુદ્ધ સત્ત્વગુણ પ્રધાન (પ્રકૃતિ ) તે ભાયા. 3. વિરતપ્રવૃત્તિ હેતુ સતિ વિષપાનવે કરતાં જેટલો કાળ લાગે તેટલા કાળને માત્રા સતિ વિક્ષેપરાજિયાનત્વ માથાના જે વિપરીત કહે છે. પ્રવૃત્તિની હેતુ હેય તથા વિષયેનું ઉપાદાન . વનારનારું પાળિના ત્રિઃ પરામૃથ કારણ તથા તે સાથે વિક્ષેપ શક્તિ પ્રધાન રદિક્ષારિત્રયા માત્રા પિતાના ઘુંટણને (એટલે વિક્ષેપ કરવારૂપ જેની મુખ્ય શક્તિ ) ત્રણવાર અડકીને ચપટી બજાવતાં જેટલું ! હાય તે માયા, એ માયામાં રહેલું જાતિકાળ લાગે તે કાળ તે માત્રા, (ગશાસ્ત્ર). સામાન્ય તે માયાવ. મામા -બુદ્ધિને પ્રથમ શિષ્ય | ૪. નિષથતુમરાવયત્વે સતિ વિસ્પષ્ટ મામાધ્યમિક કહેવાય છે. તે શુન્યવાદી હતા. તે માનમ ! જેનું નિરૂપણ કરવું અશક્ય છતાં શુન્યવાદ એ બાદ્ધોને મુખ્ય મત છે. સુષુપ્તિ- | જે સ્પષ્ટપણે ભાસમાન હોય તે માયા. For Private And Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134