________________
भगवतीसूत्रे नारकाः खलु भदन्त ! कुतः-कस्मात्स्थानविशेषादागत्य रत्नप्रभापृथिव्यां समु. त्पद्यन्ते ? इति प्रश्नः, भगवानाह-'एवं जहा' इत्यादि, ‘एवं जहा ओहिय नेरइयाणं वत्तवया सच्चेव रयणप्पभाए वि भाणियन्ना' एवं यथा औधिकनारकाणां वक्तव्यता कथिता सैव सर्वापि वक्तव्यता इदापि रत्नप्रभा पृथिवीनारकाणामपि भणितव्या, कियत्पर्यन्तमौधिकनारकीया वक्तव्यता भणितव्या तत्राह-'जाव' इत्यादि, 'जाव नो परप्पओगेण उववज्जंति' यावत् नो परमयोगेणोत्पधन्ते एत. स्पर्यन्तम् तथाहि-रत्नपभा क्षुल्लक कृतयुग्मनारकाः खलु भदन्त | कुत उत्पद्यन्ते पृथिवी के नैरयिक कहां से आकर के उत्पन्न होते है ? अर्थात् रत्नप्रभा पृथवी में किस स्थान से आकरके जीव नारकनी पर्याय से उत्पन्न होता है ? उत्तर में प्रशुश्री कहते हैं-'एवं जहा ओहिय नेरयाणं वत्तव्वधा सच्चेव रयणप्पभाए पुढवीए वि भाणियव्वा' हे गौतम ! जैसी सामान्य नैरयिकों के सम्बन्ध में वक्तव्यता कही गई है वही घक्तव्यता रत्नप्रभा पृथवी के नैरथिकों के सम्बन्ध में भी कहनी चाहिये । और यही वक्तव्यता 'जाव नो परपओगेण उवचज्जति' यावत् वे परप्रयोग से उत्पन्न नहीं होते हैं 'यहां तक के प्रकरण तक कहनी चाहिये । अर्थात्-'रत्नप्रभा पृथिवी के क्षुल्लक कृतयुग्मराशि प्रमाण नारक हे भदन्त ! किस स्थान से आकर के उत्पन्न होते हैं ? क्या नैरपिकों में से आकर के उत्पन्न होते हैं? या तिर्यग्योनिकों में से आकर के उत्पन्न होते हैं ? या मनुष्यों में से या देवों में से आकर उत्पन्न હિ ભગવદ્ શુદ્ર કૃતયુમ રાશી પ્રમાણવાળી આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના નારકે કયાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? અર્થાત્ રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં જીવ કયા સ્થાનથી આવીને નારકની પર્યાયથી ઉત્પન્ન થાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી
22-'एवं जहा ओहिय नेरइयाणं वत्तव्वया सच्चेत्र रयणप्पभाए पुढवीर वि भाणियवा' 3 गीतम! सामान्य नौयिटीना समयमा प्रमाणे ४थन ४२વામાં આવ્યું છે, એજ પ્રમાણેનું કથન રતનપ્રભા પૃથ્વીના નારકોના સબંધમાં ५५ ४ न मन ४थन 'जाब नो परप्पओगेण उववज्जति' यावत् તેઓ પરપ્રયાગથી ઉત્પન્ન થતા નથી. આ કથન સુધીનું તે પ્રકરણ કહેવું જોઈએ. અર્થાત્ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના ક્ષુલ્લક કૃતયુમરાશિ પ્રમાણ નારક છે ભગવન કયા સ્થાનથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે ? શું તેઓ નરયિકોમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? અથવા તિર્યંચ નિમાંથી આવીને ઉત્પન થાય છે? અથવા મનુષ્યમાંથી આવીને ઉત્પન થાય છે? અથવા દેવામાંથી
