________________
1
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०३४ अ० श. १ उ०२ अनं० कैकेन्द्रियाणां भेदादिनि० ४६१ 'तत्थ णं जे ते समाउया समोववन्नगा' तत्र खलु ये ते समायुष्काः समोपपन्नकाः "ते णं तुल्लडिया तुल्ल विसेसाहियं कम्मं षकरेंति' ते खलु तुल्यस्थितिकाः तुल्य विशेषाधिकं कर्म ज्ञानावरणीयादिकं प्रकुर्वन्ति । ये समायुष्का अनन्तरोपपFan पर्यायमाश्रित्य एकसमयमात्रस्थितिकाः तत्परतः परम्परोपपन्न कव्यपदेशात्, समोपपन्नका एकस्मिन्नेव समये उत्पत्तिस्थानं प्राप्तास्ते तुल्यस्थितयः समोपपन्नकत्वेन समयोगत्वात् तुल्यविशेषाधिकं कर्म कुर्वन्ति । 'तत्थ णं जे ते समाउया विसमोववन्नगा तेणं तुल्लद्विइया वेमायविसेसाहियं कम्मं पकरें वि' तत्र खलु ये ते समायुका विषमोपपन्नका स्ते खलु तुल्यस्थितिका विमात्रविशेहैं' | 'तत्थ णं' जे ते समाज्या समोववन्नगा' इनमें जो ये समायुष्क समोपपन्नक अनन्तरोपपन्नक एकेन्द्रिय जीव हैं, 'ते णं तुल्लडिहया तुल्लविसेसाहिय कम्मं पकरेति' तुल्यस्थितिवाले होते हैं और तुल्य विशेषाधिक ज्ञानावरणीय आदि धर्मका बन्ध करते हैं । तात्पर्य इस कथन का ऐसा है कि जो समायुष्क होते हैं अनन्तरोपपन्नक पर्याय को आश्रित करके एक समय मात्र की स्थितिवाले होते हैं क्यों कि इसके बाद वे परस्परोपपन्नक हो जाते हैं । समोपपन्नक एक समय में उत्पत्ति स्थान को प्राप्त हो जाते हैं इसलिये वे तुल्यस्थितिवाले होते हुए समोपपन्नक होने के कारण समान योगवाले होते हैं । इस कारण वे 'तुल्य और विशेषाधिक रूपसे ज्ञानावरणीय आदि कर्मप्रकृतियों का बन्ध करते हैं । 'तत्थ णं' जे ते समाउद्या दिसमोववन्नगा ते पं तुल्लट्ठिया वेमापविसे साहिय कम्मं पकरेति' तथा जो समायुष्क होते हैं और
જેઓ સમાન આયુવાળા । હાય છે, પરંતુ તેઓ જુદા જુદા સમયે ઉત્પન્ન थाय छे, १ 'तत्थणं जे वे समाज्या समोववन्नगा' तेथेोमां ने भी समान આયુષ્યવાળા અને સાથે ઉત્પન્ન થવાવાળા અનતા૫પન્નક એકેન્દ્રિયવાળા જીવા छे. 'वे णं तुल्लट्ठिइया तुल्लविसेसाहिय कम्म परेति' तेथे તુલ્ય સ્થિતિવાળા હૈાય છે, અને તુલ્ય વિશેષાધિક જ્ઞાનાવરણીય વિગેરે કર્માંના બધા કરે છે. કહેવાનું તાત્પય એ છે કે-જેએ સમાન આયુષ્યવાળા હોય છે. તેએ અનંતરાપપન્નક પર્યાયને આશ્રય કરીને એક સમય માત્રની સ્થિતિવાળા હાય છે. કેમ કે તે પછી તેએ પર પરાપનક થઇ જાય છે, સમેપપન્નક~એક સાથે ઉત્પન્ન થવાવાળા અને એક સમયમાંજ ઉત્પત્તી સ્થાનને પ્રાપ્ત કરી લે છે, તેથી તેએ તુલ્યસ્થિતિવાળા હોવા છતાં સમાન ઉત્પત્તિવાળા હૈાવાને કારણે સમાન ચેાગવાળા હાય છે. તે કારણથી તુલય અને વિવેષાધિક પણાથી ज्ञानावरणीय विशेरे अर्भप्रभुतियानो रेछे, 'तत्य णं' जे ते समाया
તે