________________
भद्रबाहुसंहिता
[ १०, २१-४५
२१
२३
२४
एकोनविंशतिर्विन्द्यादाढकानि न संशयः । भरण्यां वासवश्चैव यदा कुर्यात् प्रवर्षणम् ॥ व्यालः सरीसृपाचैव * मरणं व्याधयो रुर्जः । सस्यं कनिष्ठकं ज्ञेयं प्रजाः सर्वाश्च दुःखिताः ॥ २२ आढकान्येकपञ्चाशत् कृत्तिकासु समादिशेत् । तदात्वपग्रहो ज्ञेयः सप्तविंशतिरात्रकः ॥ द्विमासिकस्तदा मेर्घंश्चित्रं सस्यमुपद्रवम् । निम्नेषु वापयेद् बीजं भयमग्नेर्विनिर्दिशेत् ॥ + आढकान्येनवर्ति f रोहिण्यामभिनिर्दिशेत् । अपग्रहं विजानीयात् सर्वमेकादशाहिकाम् ॥ क्षेमं सुभिक्षमारोग्यं नैर्ऋतीयं बहूदकम् । स्थलेषु वापयेद् बीजं राज्ञो " विजयमादिशेत् ॥ आढकान्येकनवतिं सौम्यर्क्षे वर्षते यदा । तदाऽप्यपग्रहं विन्द्याद्वासराणि चतुर्दश " ॥ महामात्याच पीड्यते बहुव्याधिं विनिर्दिशेत् । ||सुभिक्षं चैव विज्ञेयं दंष्ट्रिणः प्रबलास्तथा ॥ आढकानि तु द्वात्रिंदार्द्रायामभिनिर्दिशेत् । दुर्भिक्षं" व्याधिमरणं सस्यघातमुपद्रवम् ॥ श्रावणे प्रथमे मासे * * वर्षित्वा न च वर्षति । प्रोष्ठपदं च वर्षित्वा शेषकालं न वर्षति ॥ आढकान्येक[न]वतिं विन्द्याचैव पुनर्वसोः । सस्यं निष्पद्यते क्षिप्रं व्याधिश्च बलवान् विदुः ॥ चत्वारिंशश्च द्वे वाऽपि जानीयादाढकान्यथ । पुष्येण मन्दवृष्टिश्च निम्ने बीजानि वापयेत् ॥ पक्षमश्वयुजे मासे पक्षं प्रोष्ठपदे तथा । अपग्रहं विजानीयाद् बहुलेऽपि प्रवर्षणम् ॥ ++सस्यघातं विजानीयाद् व्याधिभिचोदकेन च । साधवो दुःखिता विन्द्यात्प्रोष्ठपदमपग्रहः ॥ मघासु खारी विज्ञेया सस्यानां च समुद्भवम् । कुक्षिव्याधिश्च बलवाननीतिश्च तु जायते ॥ फाल्गुनीषु च पूर्वासु यदा देवः " प्रवर्षति । खारी तदाऽऽदिशेत् पूर्णा तदा स्त्रीणां च तत्सुखम् ॥ ३६ सस्यानि फलवन्ति स्युर्वाणिज्यानि" दिशन्ति" च । अपग्रहश्चतुस्त्रिंशच्छ्रावणे सप्तरात्रिकः || उत्तरायां तु फाल्गुन्यां षष्टिसप्त च निर्दिशेत् । आढकानि सुभिक्षं च क्षेममारोग्यमेव च ॥ दानशीलाश्च मनुजा (मानवा) धर्मशीलाश्च साधवः । अप [ ] हं विजानीयात् कार्तिके द्वादशाहिकम् ॥ ३९ पञ्चाशीतिं विजानीयाद् हस्ते प्रवर्षणं यदा । तदा निम्नानि वाप्यानि पञ्चवर्णं च जायते" ॥ ४० सङ्ग्रामाचात्र वर्धन्ते शिल्पिकानां सुखोत्तमम् । श्रावणा ऽश्वयुजौ मासौ" तथा कार्त्तिकमेव च ॥ ४१ अपग्रहं विजानीयान्मासे मासे दशाहिकम् । चौराश्च बलवन्तश्च उत्पद्यन्ते च पार्थिवाः ॥ द्वात्रिं (f) माढकानि स्युचित्रायां वर्षणं यदा । चित्रं विन्द्यात् तदा सस्यं चित्रं वर्षं विनिर्दिशेत् ॥ ४३ नित्रेषु" वापयेद् बीजं स्थलेषु परिवर्जयेत् । मध्यमं तं विजानीयाद् भद्रबाहुवचो यथा ॥ द्वात्रिंशदकानि स्युः स्वातौ प्रवर्षणं यदा । वायुवृष्टिनावृष्टिमासमेकं च वर्षति ॥
३३
३४
३५
३७ ३८
४२
४४ ४५
1 A एकोना; C एकान्यूना । 2ABD तदा व्यालाः । 3 A B D it is not found in these Mss. * A मृत्युव्याधितो विविधैः रुजेः । 4 C व्याधि | 5 C घोरयः । 6 ABD द्वौ । 7 AD मासकः । 8 C देवः । 9 C जय | CThe first quarter is missing in this Ms. + B The three following quarters are not found in this Ms. 10 ABD मपि । 11 C राज्ञश्च | 12 C भयम् । $ D This st. is not found in this Ms. 1 B तदा प्रवर्षणं विद्यात् 13 A सप्त । 14 A मेकादशाहिका । 15 A महामात्रा; B महामंत्रा; C महामंत्रा । $ ABD चतुर्व्याधिश्व जायंते । || ABD क्षेमं सुभिक्षमारोग्यं । 16 A द्वाविंश | 17 CD सुभिक्षम् । 18 C क्षेम । ** C वर्षश्चैव पुनः पुनः । ++ This stanza is preceded by the following stanza in B C D : - चतुःषष्टिमाढकानि त्यदा वर्षति वासवः । यथाऽऽश्लेषासु प्रथमं कुरुते च प्रवर्षणम् ॥ 19 A मेघः । # A स्त्री चलतु मुखम् | 20 A वणयो । 21 A निविंशन्ति । 22 C चतुर्विंशत | 23 A पञ्चवर्णे । 24-25 A विज्ञायते । 26 A BD वातः । 27 A दसाधिकाम् | 28 B द्वात्रिंशम् | 29 C मिश्रेषु । 30-31 C मध्यमानां समा । 32 C विद्यात् । 33 A रश्मिः; C मग्निम् । 34 A अन्यदृष्टिः । 35A B वर्षम् ।
१६
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
२५
२६
२७
२८
२९
३०
३१
३२
www.jainelibrary.org
