________________
-
पीयूपिणी टीका. स् ११ फूणिकर्ण नम चतुष्टयकारकेषु जनेषु परमार्थचिन्तकतयाऽप्रेमर । 'पुरिससीहे' पुरुषसिंह , पुरुष सिंह इर, सिंह इव निर्भयो चलवाश्च इयर्थ , 'पुरिसरग्वे' पुरुपत्र्यात्र-ज्यानसदृशशूर इत्यर्थ , "पुरिसासीविसे ' पुरुपागीविप -अअध्यकोपवाद भुजङ्गतुन्य । 'पुरिसपुंडरीए'
पुरुपपुण्डरीक -पुरुष पुण्डर्गकमिव श्वेतकमलमिव मृदुहृदयवत्वात , जनाना सुखकरत्वाच । __'पुरिसबरगघहत्थी' पुस्पारगन्धहस्ती-विपक्षपक्षमर्दकतया राजा पुरुपवरगन्धहस्तीत्युच्यते । 'अड्डे' आढय -प्रचुग्धनस्यामि वात् , 'दित्ते' स -दर्पवान्-शत्रुविजयकारित्वात्, स्वदेशस्वधर्माभिमत वाच। 'वित्ते' वित्त -प्रख्यात , 'विच्छिण्ण-विउल-भवगसयणा-सण-जाण-चाहणादणे' विस्तीर्ण-विपुल-भवन-गयनाऽऽ-सन-यान-वाहनाकीर्ण , मनुष्यों का ग्रहण हुआ है। उनमे श्रेष्ठ ये इसलिये थे कि ये कोग एव सैन्यबल आदि से समृद्ध थे। पुरुप शब्द से चारों पुरुषार्थों को साधन करनेवाले मनुष्यविशेष का ग्रहण हुआ है, उनमें ये प्रधान इसलिये थे कि ये परमार्थ के चिन्तक थे। ( पुरिससीहे पुरिसनग्ये पुरिसासीविसे पुरिसपुडरीए पुरिसवरगंधहत्थी अड्डे दित्ते वित्ते विच्छिण्ण-विउल-भवण-सयणा सण-जाण-वाहणा-इण्णे) पुरुषसिंह ये इसलिये थे कि पुरुषों मे ये सिंह के समान निर्भय एव बलिष्ठ थे। पुरुषव्याघ्र ये इसलिये थे कि ये पुरुषों में व्याघ्र के समान शूर थे। पुरुषाशीविष ये इसलिये ये कि ये पुरुषों में सर्प के समान अवस्यकोपवाले थे । पुरुषों में पुडरीक तुल्य ये અને પુરૂમા પ્રધાન-મુખ્ય હતા “નર” આ શબ્દથી અહીં સાધારણ મનુષ્યોને અર્થ લેવાય છે તેમનામાં શ્રેષ્ઠ તેઓ એટલા માટે હતા કે તેઓ કેશ તેમજ સૈન્યબલ આદિથી સમૃદ્ધ હતા “પુરૂષ” શબ્દથી ચારે પુરૂષાર્થીને સાધન કરવાવાળા મનુષ્ય વિશેષને અર્થ ગ્રહણ કરાયે છે તેમનામાં તેઓ પ્રધાન (મુખ્ય) એટલા માટે હતા કે તેઓ પરમાર્થના ચિન્તક હતા (पुरिससीहे पुरिसवग्धे पुरिसासीविसे पुरिसपुडरीए पुरिसवरगधहत्थी अढे दित्ते वित्ते निच्छिण्ण विउल भवण सयणा सण-जाण वाहणा-इण्णे) ५३५सि તેઓ એટલા માટે હતા કે પુરૂમાં તેઓ સિહના જેવા નિર્ભય તેમજ બલિષ્ઠ હતા પુરૂષશ્વાઘ તેઓ એટલા માટે કહેવાતા કે તેઓ મા વાઘના જેવા શૂરા હતા પુરૂષાશીવિષ એટલા માટે હતા કે પુરૂષોમાં
જેવા સફળ-કેપવાળા હતા પુરૂમા ડરીક તુલ્ય તેઓ એ મનુ હદય ગરીબ પ્રતિ દયા-કમલ હતુ, તેમજ સાધા
તેઓ સપના જેવા સફળ-કેપવાળા હેત ૩ માટે હતા કે તેમનું હૃદય ગરીબ પ્રતિ કે
