________________
હર
औपपातिकम
रयणी साहीया' एका च भवति रनि सारिका । कियता प्रमाणेवाधिका भवतीत्याह'अगुलाई' इत्यादि । 'अगुलाइ अट्ट भवे' अड्गुलानि अष्ट भवति । अटालाधिकैकहस्तप्रमाणा सिद्धाना जघन्यानगाहना भक्ती यर्थ । मुमेवार्थमाह- 'एसा सलु सिद्धाण जहण्णओगाहणा भणिया' एपा यह सिद्धारा जयन्यावगाहना भणितेति । इय द्विहस्तप्रमाणगरीराणाम् । इय त्रिविधाऽप्यवगाहना शरारार्धमानमाश्रिय गृहाते, अन्ययोपविष्टाना सिध्यता मान सामपि भवेत् । नन्वेवमूर्तमानाङ्गीकारे नाभिकु लकरस्य भार्याया मरुदेव्या कथ सिद्धिस्थानप्रापि, नाभिकुलकरो हि पञ्चविंशत्यधिकपश्चगतधनु प्रमाण आसीत्, तद्भार्याऽपि मस्देनी त प्रमाणैव तथाचोक्तम्- "संघयण सठाण उच्चत चेत्र कुलगरेहिं सम " इति । अतस्तद्रवगाहना उत्कृष्टावगाहनातोऽधिकतरा १, अर्थात् एक हाथ८ अगुल, (एसा खलु सिद्धाण जहणणओगाहणा भणिया) यह जघन्य अनगाहना सिद्ध भगवान् की जननी चाहिये । यह अवगाहना २ हाथ की अवगाहना वाले जीवों की अपेक्षा कही गई समझना चाहिये । यह तानो प्रकार की अपगाहना शरीर की ऊँचाई की अपेक्षा कही गई है । बैठकर सिद्ध होने वालों का मान तो विसदृग भी होना चाहिये । प्रश्न- इस तरह ऊर्धमान को आश्रित करन पर नाभिकुलकर की भार्या मरुदेव। को मिद्धिस्थान की प्राप्ति कैसे हो सकती है, क्यों कि नाभिकुलकर ५२५ धनुष प्रमाण अवगाहनावाले थे तो उनकी धर्मपत्नी भी उतना ही अवगाहनावाली होग। । क्यों कि ऐसा कहा है कि महनन और संस्थान कुलकरों की महिलाओं का कुलकर के समान होता है । इसलिये उनकी अवगाहना उत्कृष्ट अवगाहना से अधिक्तर हो जाती है । उत्तर--प्रश्न ठोक है परंतु इसका समाधान इस प्रकार है, यद्यपि कुलकर जैसी उच्चता उनकी पत्नियों में
વધારે, અર્થાત્ એક હાથ ૮ मागण, ( एसा सलु सिद्वाण जहण्णओगाहणा भणिया ) सिद्ध लगवाननी मा बधन्य अवगाहुना लागुवी मा अवगाहना ૨ હાથની અવગાહનાવાળા જીવાની અપેક્ષાએ કહેલી છે એમ સમજવુ એ ત્રણેય પ્રકારની અવગાહના શરીરની ઉચાઈની અપેક્ષાએ કહેલી નહિ તેા બેસીને સિદ્ધ થવાવાળાએનુ માન (પ્રમાણ) વિસદેશ (નુજ્જુ ) પણ હોવુ જોઈએ પ્રશ્ન—આ રીતે ઉવ (ઉચા) માનને આશ્રિત કરવા નાભિકુલકરના ધર્મપત્ની મરુદેવીને સિદ્ધિસ્થાનની પ્રાપ્તિ કેવી રીતે થઈ શકે ?, કેમ કે નાભિકુલકર ૫૨૫ ધનુષ્યપ્રમાણ અવગાહનાવાળા હતા તેા, તેમના ધર્મપત્ની પણ એટલી જ અવગાહનાવાળી હશે. કેમકે એમ કહ્યુ છે કે કુલકરની મહિલા એવુ સહનન અને સસ્થાન કુલરોના સમાન હોય છે આથી તેમની અવગાહના, ઉત્કૃષ્ટ અવગાહનાથી વધારે થઈ જાય છે. ઉત્તર--પ્રશ્ન ઠીક છે, પરંતુ તેનુ સમખાન આ પ્રકારે છે, જેને કુલકરજેવી ઉચ્ચતા તેમની પત્ની
