________________
७०४
ओपपातिकसने ___ मूलम्-जीवा गंभते ! सिज्झमाणा कयरम्मि उच्चत्ते सिझंति , गोयमा ! जहणणेणं सत्तरयणीए, उक्कोसेणं पंचधणुसइए सिझंति ॥सू० ९७॥
टीका-गौतम पृच्छति-'जीवा णभंते।" इत्यादि । भते। हे भदन्त ! 'जीवाण सिज्झमाणा कयरम्मि उच्चत्ते सिझति" जीवा खलु सिन्यन्त कतरस्मिन कियति उच्चत्वेऽनगाहनेन सिध्यन्ति । भगवानाह-गोयमा!' हे गौतम । 'जहण्णेण' जघन्येन 'सत्तरयणीए' सप्तरनिके=समहरनपरिमिते 'उकोसेणं' उत्कर्षे ग 'पचधणुसइए' पञ्चधनु-- शतिके-पञ्चशतधनु परिमिते उच्चत्वे, 'सिझति' सिध्यन्ति । चतुर्हस्तपरिमागविशेषो धनुरि त्युच्यते । इद जघन्य तीर्थंकरापेक्षया कथितम् । अतो द्विहस्तप्रमाणेन कूर्मीपुत्रेण न विरोध । ॥ सू० ९७॥
'जीवा ण भते" इत्यादि।
प्रश्न-(जीवा ण भते ! सिज्झमाणा कयरम्मि उच्चत्ते सिझति') हे मदत । जो जीन सिद्ध होते है वे कितनी अवगाहना से सिद्ध होते हैं ? उत्तर-( गोयमा जहण्णेण सत्तरयणीए उक्कोसेण पचवणुसइए सिज्झति ) है गौतम । कम से कम ७ हाथ प्रमाणवाली अगाहना से और उत्कृष्ट से ५०० धनुषकी अवगाहना से सिद्ध होते है। ४ हाथका एक घनुष होता है । जघन्य, कान तार्थकर की अपेक्षा से जानना चाहिये । अत दो हाथको अवगाहना वाले कूर्मीपुत्र से इसमे कोई विरोध नहा आता है ।मू. ९७॥ .
'जीवा ण भते । प्रत्याहि ।
प्रश्न-(जीवा ण भते । सिज्झमाणा कयरम्मि उच्चत्ते सिज्झति ?) 3 ભદત! જે જીવ સિદ્ધ થાય છે તે કેટલી અવગાહનાથી સિદ્ધ થાય છે? उत्तर-(गोयमा । जहण्णेण सत्तरयणीए उक्कोसेण पचवणुसइए सिज्झति) હે ગૌતમ ! ઓછામાં ઓછી ૭ હાથ-પ્રમાણવાળી અવગાહનાથી અને ઉત્કૃષ્ટથી (વધારેમાં વધારે) ૫૦૦ ધનુષની અવગાહનાથી સિદ્ધ થાય છે ૪ હથિતું એક ધનુષ થાય છે જઘન્ય કથન તીર્થકરની અપેક્ષાએ જાણવું જોઈએ આથી બે હાથની અવગાહનાવાળા કૂમપુત્રથી આમા કેઈ વિરોધ આવતે नथी. (२.८७)
જ