________________
૯૮
સાચેથં-તે વિચારણા નીચે પ્રમાણે.
નનુ પુત્રાળાં થં વાયા: સ્થાવત આહ શંકા કરે છે કે પુત્રોનો દાય ભાગ શી રીતે ? તે કહે છે :
पित्रोरूर्ध्वं तु पुत्राणां भागः सम उदाहृतः । तयोरन्यतरे नूनं भवेद्भागस्तदिच्छया ।। १४ ।।
માતા પિતાના મરણ પછી તેમના દ્રવ્યમાં સઘળા પુત્રોનો સરખો ભાગ કહેલો છે. તેમાંથી એક જીવતું હોય તો ભાગ વહેંચી આપવા તે માતા પિતાની મરજી ઉપર છે. માતૃપિત્રોર્મરળાનંતર પુત્રાળાં સમો ભાળ્યો મતિ । માતા પિતાના મરી જવા પછી સઘળા છોકરાઓનો દ્રવ્યમાં સરખો ભાગ છે.
तयोरन्यतरेऽपि सति द्वयोर्वा सतोस्तदिच्छयैव भागः स्यात् ।। તે બેમાંથી એક અગર બન્ને જીવતાં હોય તો ભાગ તેમની ઈચ્છાનુસાર પડે છે. યા સ્વયંત્ર નેણાય ત્રિશુળ દ્યારિત્યાતિવિષમમાાત્વના पित्रिच्छानुसारिण्युक्ता सा तु पैतृके धने एव न तु पैतामहे ।। બીજા ગ્રન્થોમાં મોટાભાઈને બેવડો ભાગ આપવો, ઈત્યાદિ જે વિષમ કલ્પના છે તે પણ માતાપિતાની મરજી ઉપર આધાર રાખીને કહેલી છે. તે પણ પિતાએ પોતે સંપાદન કરેલા ધનમાં જ, પણ વડિલોપાર્જિત ધનમાં તે કલ્પના લાગુ પડી શકે નહિ. પિત્રોળ : જૂથ ચ વૈયમિત્યાહ્ન ।। માતાપિતાનું દેવું કોણે અને શી રીતે આપવું તે કહે છે :
विभक्ता अविभक्ता वा सर्व्वे पुत्राः समांशतः । पित्रोऋणं प्रदत्वैव भवेयुर्भागभागिनः ।। १५ ।
ભાગ પડ્યા હોય અથવા ન પડ્યા હોય તે છતાં માતાપિતાનું દેવું સઘળા પુત્રોએ સરખે હિસ્સે આપીને જ તેમના દ્રવ્યના ભાગિયા થવું. નનુ પિતૃવિહિતવિષમાન્ય પ્રમાળત્નાપ્રમાળવે જો દેત
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
