________________
૧પ૬ ગાયો, ભેંશો વગેરે પશુઓ હોય છે, તેમને ચારવાને રાખેલા ચાકરો એટલે ગોવાળિયાઓએ કરેલા દોષના સંબંધમાં વાદ થાય માટે તે વર્ણવે છે :महिषी त्वष्टमाषैश्च परशस्यविनाशिनी । તાડ્યા તયેં સુરક્ષિતસ્યારે ગાવા | ૨ ||
પારકા ખેતરમાં પેશી તેના વાવેલા ધાન્યનો નાશ કરનાર ભેંશના આઠ માસા, ગાયના ચાર માસા, બકરીના બે માસા તેમ ઘેટીના માલિકના પણ બે માસા દંડ કરવો. મા તાપથ વિંશતિ તમો માપ: માસો એટલે ત્રાંબા નાણાનો વીશમો ભાગ સમજવો. સપથવિયે તુ તુvsધવચ વિત્યાહુ | અપરાધ વિશેષ હોય તો દંડ પણ વિશેષ થાય તે કહે છે :अवत्सानां स्थितानां च चरित्वा तत्र पूर्वतः ।।
: દ્ધિપુસ્તાસાં સંવત્સાનાં વતુ: | ૩ - વાછરડાં વગરની ગાયો અગર ભેંશો કે બકરી કે ઘેટી પૂર્વની પેઠે ચરીને તે ત્યાં ખેતરમાં જ રહે તો પ્રથમના કરતાં તેના માલિકનો બમણો દંડ કરવો, અને વાછરડાં સુધી રહે તો ચારગણો દંડ કરવો.
ક્ષેત્રીનવિષયે પશ્વન્તવિષય ૨ રાઉમીદ | ક્ષેત્ર વિશેષ તથા પશુ વિશેષને માટે દંડ કહે છે :विवीतेऽपि हि पूर्वोक्त एव तासां दमः स्मृतः । खरोष्ट्रयोश्च दण्डः स्यात्पूर्वोक्तमहिषीसमः ।। ४ ।।
માલિકીના ખેતરમાં ઢોર ચારવાથી પૂર્વે જે દંડ કહ્યો છે તેટલો જ કોઈની માલિકીના બીડમાં ચારવાથી પણ સમજવો, તેમ ગધેડા તથા ઊંટનો દંડ પણ ભેંશના જેટલો જ જાણવો. વં ચ પરક્ષેત્રથી नाशे गोमहिष्यादिस्वामिनां दण्डस्तूक्तः परं क्षेत्रस्वामिने
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
