Arhan Niti

Author(s): Hemchandrasuri Acharya
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust

Page 256

निर्णेजकः शुचिकारः रजकश्च परकीयोत्तमवासांसि દ્રવ્યપ્રદાર્થમાધિરૂપતા સ્થાપયેત્ તા વગરનતદંડ: ।। લુગડાં શુદ્ધ કરનાર ધોબી પારકાં ઉત્તમ વસ્ત્ર દ્રવ્ય ગ્રહણ કરવાને લોભે ગીરો મૂકે તો તેના દશ રૂપિયા દંડ, અથવા વિવાહાઘુભવે कस्माच्चिद्द्रव्यं गृहीत्वोत्तमवस्त्राणि परिधातुं ददाति चेदेकरजतदंड: અથવા વિવાહ ઈત્યાદિ ઉત્સવના પ્રસંગમાં કોઈની પાસેથી ભાડાના પૈસા લઈ ઉત્તમ વસ્ત્ર પહેરવાને આપે તો તેનો એક રૂપિયો દંડ થાય. નૂતનનિન્હવે પુરાળવાને ઘ્ર પંચરત્નતદંડ: નવાં વસ્ત્ર ઓળવી જુનાં વસ્ત્ર આપે તો પાંચ રૂપિયા દંડ કરવો. ત્ રનળ: પ્રમાતાત્ शर्करादृषद्गणे वस्त्राणि धावमानो नाशयति तदा यथादोषं दंड: જો ધોબી પ્રમાદથી રેત અથવા પથરા-કાંકરા વગેરેમાં વસ્ત્ર અફાળતાં ફાડે ત્યારે જેવો દોષ તેવો દંડ કરવો.
૧૯૯
यथाष्टरंजतक्रीतस्य सकृद्धौतस्य वाससो नाशेऽष्टमभागोनं સપ્તાનતમૌલ્યું તેવં જેમકે આઠ રૂપિયા આપીને વેચાથી લીધેલું વસ્ત્ર એકવાર ધોયેલું નાશ પામે તો તેના ધોબી સાત રૂપિયા મૂલ્ય ભરી આપે. નિષ્કૃતસ્ય તદ્ધ ત્રણ વાર ધોવાયેલાનું તેથી 'અડધું, ચતુર્થાંતસ્વ તર્જી ચાર વાર ધોવાયેલાનું તેથી અડધું, અર્થે નષ્ટ તવન્દ્રે અડધું નાશ થયે સતે તેનું અડધું, ની” તુ નટે રત્નો ન હોષમા છેક જીર્ણ વસ્ત્ર નાશ થાય તો ધોબીનો કશો વાંક નહિ.
અથ પિતૃપુત્રવિવારે માહમેન સાક્ષ્યને ફંડમાદ ।। પિતા
પુત્રની તકરારમાં સાહસ વડે સાક્ષી આપે તેનો દંડ કહે છે :तातपुत्रकलहे च साक्षितां साहसात्कलहवृद्धयेऽधमो यो ददाति ન ચ વાયેત્ ત્તિ પંચતે ત્રિપગૈશ્ચ ભૂભુના ।। બાપ દિકરાની વરવાડમાં કલેશ વધારવાને જે અધમ પુરૂષ સાહસથી સાક્ષી આપે પણ કલેશ નિવારે નહિ તે અધમ પુરૂષનો અવશ્ય રાજાએ ત્રણ પણ
-