________________
ઋણમુક્તિનું મુખ્ય સાધન નમસ્કાર
૧૧
પરમેષ્ઠિસ્મરણથી ચિત્ત સમાધિવાળું મને છે. “ સાધક સમાહિત ચિત્તવાળા અને ” એવા સકલ્પ સર્વ પ્રમેષ્ઠિ ભગવાનેા છે. તેથી તેમનુ સ્મરણ અને નામગ્રહેણુ સાધકના ચિત્તને સમાધિવાળું કરે છે.
સમાધિવાળા ચિત્તમાં વિવેક સ્ફુરે છે. અને વિવેકી ચિત્તમાં ઋણમુક્તિની ભાવના પ્રગટે છે. ઋણમુક્તિની ભાવનામાંથી પ્રગટેલી નમસ્કૃતિ અવશ્ય ઋણમુક્તિ-સાચા અર્થ માં કમ મુક્તિને અપાવે છે.
નમસ્કાર મંત્ર વડે પંચમ་ગલ મહાશ્રુતકે ધરૂપ શ્રુતજ્ઞાનનુ` આરાધન થાય છે. તેમાં થતી પચપરમેષ્ઠિની સ્તુતિ વડે સમ્યગ્દર્શન ગુણુત્તુ' આરાધન થાય છે અને ત્રિકરણ ચેાગે થતી નમક્રિયા વડે આંશિક ચારિત્ર ગુણનુ* આરાધન થાય છે.
જ્ઞાન ગુણ પાપ-પુણ્યને સમજાવે છે, દનગુણુ પાપની ગર્હ અને પુણ્યની અનુમેાદના કરાવે છે અને ચારિત્રગુણ પાપના પરિહાર તથા ધર્મનું સેવન કરાવે છે.
જ્ઞાનથી ધમ મ་ગળ સમજાય છે, દનથી ધમ મ’ગળ સહાય છે અને ચારિત્રથી ધમ મગળ જીવનમાં જીવાય છે.
ગુણેામાં ઉપાદેયપણાની બુદ્ધિ એ સાચીશ્રદ્ધા છે, ઉપાદેયપણાની બુદ્ધિ ગુણેા પ્રત્યે ઉપેક્ષામુદ્ધિના નાશ કરે છે. પ‘ચપરમેષ્ઠિ ગુણાના ભડાર હેાવાથી તેમને નમસ્કાર ગુણેામાં ઉપાદેયપણાની બુદ્ધિને પુષ્ટ કરે છે.