________________
૧૫/-I-I૬૪૧ થી ૬૪૪
ત્યારે તે ગોશાલકે મારા એ કથનની યાવતુ પ્રરૂપેલા એ અથની શ્રદ્ધાદિ ન કર્યા, એ કથનની અશ્રદ્ધા યાવતુ અરૂચિ કરી, જ્યાં તલનો છોડ હતો, ત્યાં જઈને તલના છોડની તલફળી તોડી તોડીને તેને હથેલીમાં રાખીને મસળીને સાત તલ બહાર કાઢ્યા. ત્યારપછી તે ગોશાળાએ તે સાત તલને ગણતાં આ આવા પ્રકારનો મનોગત સંકલ્પ યાવતુ ઉત્પન્ન થયો - Gણાં જીત આ પ્રકારે પરિવૃત્ય પરિહાર કરે છે. હે ગૌતમ! આ ગોશાલકનો પરિવર્તે છે અને છે ગૌતમ ! આ ગોશાળાનું મારી પાસેથી પોતાનું પૃથફ વિચરણ છે.
૬િ૪૩] ત્યારે તે ગોશાલક મંલિપુગે નખસહિત એક મુઠ્ઠીમાં આવે તેટલાં અડદના બાકુળા અને એક કોગળા જેટલું પાણી લઈને નિરંતર છેછઠ્ઠના તપોકમાં યુવક, બે હાથને ઉંચા રાખીને ચાવતું વિચારવા લાગ્યો. ત્યારે તે ગોશાળાને છ માસને અંતે સંક્ષિપ્ત વિપુલ તેજલેશ્યા ઉત્પન્ન થઈ.
[૬૪] ત્યારે તે ગોશાલક મખલિપુને અન્ય કોઈ દિવસે આ છ દિશાચરો, તેની પાસે આવ્યા. તે આ • શાણ આદિ પૂર્વવત કહેવું વાવ4 અજિન હોવા છતાં જિન શબ્દ પ્રકાશતો વિચરે છે.
હે ગૌતમ! ખરેખર તે ગોશાળો જિન નથી, તે જિનાલાપી યાવતું જિનશબ્દને બોલતો વિચરે છે. વસ્તુતઃ ગોવાળો અજિન છે, જિનપલાપી છે યાવત્ જિન શબ્દને સ્વયં પ્રકાશતો વિચરે છે.
ત્યારપછી તે મહા મોટી મહતું પર્ષદા શિવની જેમ પાછી ફરી.
ત્યારે શ્રાવતી નગરીના શૃંગાટકે યાવતુ ઘણાં લોકો પરસ્પર યાવતુ પરૂપવા લાગ્યા કે હે વાનપિયો ગોળો પોતાને જિન, જિનાલાયી કહેતો ચાવતું વિચારે છે, તે મિથ્યા છે. શ્રમણ ભગવન મહાવીર એ પ્રમાણે કહે છે યાવતુ પરણે છે કે તે ગોલક સંબલિપુત્રના મબલી નામે મંખ પિતા હતા ઈત્યાદિ બધું પૂર્વોક્ત કથન જાણતું - કહેવું ચાવતુ તે નિ નથી છતાં જિન IGE બોલતો વિચરે છે. પણ તે ગોશાળો જિન નથી, માત્ર જિનાલાપી થઈ વિચરે છે. શ્રમણ ભગતનું મહાવીર જિન છે, જિન કહેતા એવા યાવત જિન શબ્દને પ્રકાશતા વિચરે છે.
ત્યારે તે ગોશાળાએ ઘણાં લોકો પાસે આ કથન સાંભળીને અવધાયું. તે અતિ ક્રોધિત થયો યાવતુ દાંત ક્યWાવતો આતાપના ભૂમિથી નીચે ઉતર્યો, ઉતરીને શ્રાવીનગરી વચ્ચોવચ્ચથી હાલાહલા કુંભારણની કુંભારાપણે આવ્યો. આવીને હાલilહલા કુંભારણાની કુંભારાપણમાં આજીવિક સંઘથી પરિવૃત્ત થઈને, અતિ રોષ ધારણ કરતો ત્યાં રહ્યો..
• વિવેચન-૬૪૧ થી ૬૪૪ -
પ્રાણાદિની સામાન્યથી જે દયા, તેના વડે અથવા “જૂ' જ ઉચ્છવાસાદિ પ્રાણથી ભાવથી પ્રાણ છે, હોવાના ધર્મકવથી ભૂત, ઉપયોગ લક્ષણત્વથી જીવ, સર્વ યુક્તતાથી સવ. fજ "વં મુખTU . શું તમે તપસ્વી છો કે જ્ઞાત તd છો અથવા શું તમે તપસ્વી છો અથવા શું તમે યતિ કે ગ્રહગૃહિત છો? કે વિકલ્પ જૂઓના સ્થાના દાતા છો?
ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ/૪ સત્ત પાછું પ્રત્યન વિશેષાર્થે ઉંટની જેમ પ્રહાર કરવા, સી વસઇ તે તે - પોતે કરેલી ઉણ તેજોલેશ્યા. તે જય બજાવંજયાયમેવું - હે ભગવન્! મેં તે જાણું-સમજી લીધું કે ભગવત્ આપની કૃપાથી આ બળ્યો નથી. સંભ્રમાર્થે ગત શબ્દનું પુનઃ પુનઃ ઉચ્ચારણ છે અહીં ભગવંતે ગોશાળાનું સંરક્ષણ કર્યું, તે સરાગત અને સવદયાથી છે, જે સુનક્ષત્ર-સર્વાનુભૂતિ મુનિઓનું ન કર્યું તે વીતરાગવથી, અને અનુપજીવકવ લબ્ધિ અથવા અવશ્ય ભાવિભાવવથી જાણવું.
હિતવન તૈયત્ન - સંક્ષિપ્ત અપયોગકાળમાં અને વિપુલ-પ્રયોગકાળમાં તેજોવેશ્યા લબ્ધિ વિશેષ. નહાઈ - નખ સહિત અર્થાત્ જે મુઠ્ઠી બંધ કરાતા આંગળીના નખ અંગુઠા નીચે રહે હમાસપિડિયા - કુભાષ એટલે અડધા પકવ મગ આદિ કે અડદ, વડસા - વિકટ એટલે જળ, તેનો આશય કે આશ્રયચાન. તેને વૃદ્ધો ચલ્લભર (કોળીયા જેટલું) કહે છે - *
વUTHજા પડછુપfહાર - પરિવૃત્ય એટલેમરી મરીને તે જ વનસ્પતિશરીરનો પરિભોગ, તેમાં જ ઉત્પાદ. હુ - તોડે છે, પટ્ટ - પરિવર્તવાદ, - X - X - નr fસર્વ • શિવરાજર્ષિ વસ્ત્રિ મુજબ. પર્વ વાવ - પ્રજ્ઞાપકને જણાવતું ઉચિહન.
• સૂત્ર-૬૪૫ થી ૬૪૭ :
૬િ૪૫] તે કાળે, તે સમયે શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના શિષ્ય, આનંદ નામે સ્થવિર, જે પ્રકૃતિભદ્રક ચાવત વિનીત હતા, નિરંતર છ-છના તપોકમ વડે સંયમ અને તપથી આત્માને ભાવિત કરતા વિચરતા હતા. ત્યારે તે આનંદ સ્થવિર છ તપના પારણે પ્રથમ પૌરિસિમાં જેમ ગૌતમસ્વામીમાં કહેલું તેમ પૂછે છે. તે રીતે યાવતુ ઉચ્ચ-નીચ-મધ્યમ યાવતુ ગૃહોમાં) ભમણ કરતાં હાલાહલા કુંભારણની કુંભારાપણની નજીકથી પસાર થયા.
ત્યારે તે ગોશાલક મંખલિપુત્રે આનંદવિરને હાલાહલા કુંભારણની કુંભારાપણની નીકટથી પસાર થતાં જોયા. જોઇને આમ કહ્યું - હે આનંદ ! અહીં આdએક મોટું દષ્ટાંત સાંભળ.
ત્યારે તે આનંદ સ્થવિર ગોશાળાએ આમ કહ્યું ત્યારે હાલાહલા કુંભારણની કુંભારાપણમાં જ્યાં ગોશાળો હતો ત્યાં આવ્યા. ત્યારે તે ગોશાલકે આનંદ
વિરને કહ્યું - હે આનંદ ! એ પ્રમાણે આજથી ઘણાં વર્ષો પૂર્વે કેટલાંક ઉચ્ચનીચ વણિકો અથઅથ, અલુબ્ધ, અર્થગવેષી, અર્થકાંક્ષિત, અપિપાસુ, અની ગવેષણાર્થે વિવિધ વિપુલ કરિયાણાના વાસણાદિના ગાડા-ગાડી ભરીને
અને ઘણું જ ભોજન-પાનનું પાથેય લઈને એક મહાન ગાર્મિક, અનૌધિક, છિપાત, લાંભા માગવાળી અટવીમાં પ્રવેશ્યા.
ત્યારે તે વણિકોએ, તે અકામિત, અનૌધિક, છિન્નાપતિ દીર્ણ માર્ગવાળી અટવીના કોઈ દેશમાં પહોંચીને તે પૂર્વગ્રહિત પાણી અનકમે પીતા-પીતા તે પાણી
થઈ ગયું. ત્યારે તે વણિકો, પાણી ખલાસ થઈ જવાથી તૃષાથી પરાભૂત થઈને પરર બોલાવીને, એકબીજાને કહ્યું - હે દેવાનુપિયો આ પ્રમાણે આપણે આ અiામિક યાવતું અટવીમાં કોઈ દેશ ભાગમાં પહોંચતા જ તે પૂર્વગૃહિત ઉદક
