________________
૪૪
રાખવા ચેગ્ય છે. આ જ પ્રમાણે મર્ત્ય, ધાટ, હ અને તેના જેવા ખીજા શબ્દો માટે પણ સમજી લેવુ.
(૧૬) જોડાક્ષરમાં અક્ષરા જે ક્રમથી જોડાયા હાય, તે જ ક્રમથી તેને ઉચ્ચાર થવા જોઇએ. તેના ક્રમમાં ફેરફાર થવા દેવાય નઠુિં. એટલે કે આગળ રહેલા અક્ષરને ઉચ્ચાર પાછળ ન થવા જોઇએ અને પાછળ રહેલા અક્ષરના ઉચ્ચાર આગળ ન થવા જોઇએ.
(૧૭) તેવી જ રીતે જે અક્ષર આખા હોય તે ખાડા ન એલાવા જોઇએ અને જે અક્ષર ખાડા-અડધા ડાય તે આખા ન મેલાવા જોઈએ. ખાડા અક્ષર ખાડા જ ખેલાવે જોઇએ અને આખા અક્ષર આખા જ ખેલાવા જોઇએ.
(૧૮) જોડાક્ષરમાં રહેલા અક્ષરા તેના અનુક્રમ પ્રમાણે ન ખાલાય, કે કેાઈ એક અક્ષર ખેલાયા વિનાના રહી જાય, અથવા તેા એકને બદલે ખીજો જ અક્ષર ખેલાઈ જાય, જે અક્ષર હોય તે નીકળી જાય, ને ન હેાય તે દાખલ થઇ જાય તે તે અશુદ્ધ ઉચ્ચાર ગણાય અથવા ઉચ્ચારની ખામી ગણાય.
(૧૯) શબ્દમાં અને જોડાક્ષરમાં રહેલા એકે એક અક્ષરને સાંભળનારા પણ ખરાખર સાંભળી અથવા જાણી શકે તે રીતે તેનો સ્પષ્ટ ઉચ્ચાર થવા જોઇએ. જોડાક્ષરના ઉચ્ચાર કરતી વખતે તેમાંના એક પણ અક્ષર ખેલાયા વિનાના ન રહેવા જોઈએ. તેમજ તેમાં ન હેાય તેવા વધારાના અક્ષર પણ ન ખેલાવે જોઇએ.
