________________
૧૨૩
ઉપકારી દેવ-ગુરુ-ધર્મ, મા-બાપ, વિદ્યાગુરુ અને વડીલજને પ્રત્યે હૃદયમાં પૂજ્યભાવ રાખે તેનું નામ માનસિક વિનય છે.
ઉપકારી એવા તે બધાના દોષ કદાપિ બોલવા નહિ. પણ હમેશાં ગુણગાન જ કરવા તે વાણીને અથવા વચનને વિનય છે.
ઉપકારી એવા તે બધાનું કામ કરવું, તેમની સેવાભક્તિ કરવી તે કાયાને એટલે કાયા દ્વારા કરાતે વિનય છે.
આવા વિનયવંતને લીલામાત્રમાં (અહ૫ પ્રયત્નથી જ) ઘણું જ્ઞાન પ્રાપ્ત થઈ જાય છે.
જ્ઞાનસ્ય ફલં વિરતિઃ જ્ઞાન ભણનારને જ્ઞાન ભણવાના બદલામાં મળનારું તાત્તિવક અને સર્વોત્તમ ફળ વિરતિ છે. પાપકાર્યોનો ત્યાગને પચ્ચખાણ કરવા તેનું નામ વિરતિ છે.
જ્ઞાનનું વિદ્યાનું આ સાચું અને સર્વોત્તમ ફળ પણ વિનયવંત જ પામી શકે છે.
જ્ઞાનનું તે સાચું ને સર્વોત્તમ ફળ પામવા માટે આપણે અવશ્ય વિનયી બનવું જોઇએ.
